Truyện ngắn "Hoa Phù Dung ngày ấy" nầy đã được chọn đăng trên báo Giác Ngộ năm 2016...NM
Album Hòa tấu Guitar Một cõi đi về
Thương Đời Hoa
Những Kiếp Hoa Xuân
Sắc màu phù dung
Ba sắc màu hoa, một kiếp hoa !
Bình minh nở trắng thật kiêu sa...
Trưa hồng tươi nhuận như thanh nữ
Hoàng hôn đỏ thắm ánh chiều tà !
Sớm nở tối tàn thân cô lẻ,
Thương đời phô sắc trọn kiếp hoa...
Có ai thấu hiểu tình hoa đẹp ?
Hay chỉ yêu hoa vẻ mặn mà ?!
Hoa Phù Dung ngày ấy !...
Mẹ
tôi mất lúc bà mới 48 tuổi ! Mẹ mất vì căn bệnh ung thư gan, ai cũng
nói mẹ còn quá trẻ, nhưng khi quàn mẹ trong chùa Xá Lợi thì sư cô trong
chùa Hưng Long lại nói với tôi mẹ có con sớm vì thế cộng tuổi con cái
lại tất cả 5 đứa thì mẹ được xem như " hưởng thọ" rồi .
Đêm cuối ở chùa, sư cô ngủ lại với chị em tôi để sáng sớm tụng kinh
cúng đưa mẹ đi, bà kể lại mối thân tình giữa bà và mẹ, về những kỷ niệm
xưa....cuối cùng bà nói về nguyên nhân bà xuất gia, hoàn tục rồi lại
trở vào chùa lúc chồng mất đi để lại cho bà năm người con trai, mỗi
người đều có một cái tật, người chột mắt, người câm, người chân thấp
chân cao....! Bà nói đó là quả báu của vợ chồng bà, cộng với nghiệp quả
kiếp trước của các con cho nên bây giờ bà cho các con xuất gia, cả năm
người con bây giờ cùng tu với mẹ, căn nhà trở thành ngôi chùa, sáu mẹ
con tu và nuôi dưỡng các trẻ em mồ côi !!....
Cuối cùng trước khi giục chị em tôi đi ngủ bà thở dài lẩm bẩm : "Đời người như đoá phù dung, sớm nở tối tàn !". Không biết bà nói cho tâm sự của bà hay cho cuộc đời của mẹ ?!
***
Câu
nói đó cứ lởn vởn trong đầu tôi, đám tang mẹ xong tôi thắc mắc hỏi ba,
vì ba luôn là quyển tự điển sống, bất cứ cái gì ba cũng biết và giải
thích thật rõ ràng, ba lại rành về cây cảnh, hay kể cho chị em tôi nghe
về khu vườn ngày xưa của ông bà nội, có lẻ giống ba tôi thích cây cảnh
và hay trồng hoa, căn nhà tôi ở hiện tại chỉ có cái sân nhỏ xíu vậy mà
tôi tận dụng thành lan can trồng đủ thứ loại cây, mỗi thứ một chậu.....!
Tôi kể ba nghe về lời sư cô nói và hỏi ba hoa phù dung ra sao, ba tôi
cho biết hoa rất đẹp và có từng chùm, hoa có thể to như cái chén ăn cơm,
giống như hình dáng bông bụp tây, mùi hương nhẹ và thoang thoảng nhưng
đặc điểm của hoa là màu sắc thay đổi, sáng tinh mơ hoa nở ra có màu
trắng tinh khôi, giữa trưa hoa có sắc hồng tươi thắm và tàn vào buổi
chiều, trước khi hoa tàn hoa lại có mầu hồng đỏ thẫm !! Cả ba sắc hoa
đều đẹp, ba nói vì sáng nở tối tàn lại thay đổi sắc màu như vậy cho nên
ngày xưa nhà có con gái không ai trồng hoa nầy, người ta chỉ trồng hoa
phù dung nơi chùa chiền ....Rồi ba lại nói khi nào có dịp ba sẽ chỉ cho
tôi xem....Nhưng tôi vẫn chưa bao giờ nhìn được loài hoa thay sắc đổi
màu lạ lùng nầy....
Sau
đám tang mẹ gần 1 năm thì em trai lớn của tôi có bạn gái, em là người
mà mẹ thương nhất, có lẻ sự ra đi của mẹ là một mất mát to lớn cho nên
khi khi gặp Vân, hai đứa dễ thân nhau, trong những ngày em tôi đi công
tác Vân thường tới nhà chơi và trò chuyện làm thân, Vân kể cho tôi nghe về hoàn
cảnh của Vân, tôi được biết Vân có nhiều chị em gái , nhưng mẹ lại gởi
Vân và một người em nữa cho các cô nuôi ở Long An, các cô không chồng
sống cùng nhau trong một khu vườn lớn còn lại sau khi bị nhà nước lấy đi
một phần, tôi thường ngồi vừa vẽ mẫu áo vừa nghe Vân kể, bất chợt tôi
nhớ và hỏi thăm về hoa phù dung, Vân nói có biết và thấy hoa trong vườn
nhà ! Thật là may, Vân hứa khi nào có dịp về quê sẽ mang lên cây hoa phù
dung tặng tôi !
Cuối
cùng thì tôi cũng được nhìn thấy hoa phù dung, cây hoa Vân mang đến cho
tôi vào buổi chiều, cây chưa cao lắm nhưng đã có hoa. Lần đầu tiên tôi
nhìn thấy hoa là sắc hồng đậm gần qua đỏ, trong ánh nắng chiều hoa vẫn
còn đẹp tươi mang vẻ kiêu sa, nhưng dường như dáng hoa hơi mõi mệt, có
lẻ do ấn tượng sắc hoa lúc về chiều hay vì khi rời xa chốn cũ lên đây hoa phải trải qua
một đoạn đường dài hơn 40kms ?
Quả thật là hoa đẹp như ba tôi mô tả, tôi vui mừng trồng ngay vào một
chậu tương đối lớn....chăm chút và tưới cây liền, nôn nao nhìn những búp
non hé mở báo hiệu sẽ nở rộ lúc ban mai....
Sáng
tinh mơ thì hoa nở, một màu trắng tinh khôi trông như một nàng công chúa
kiêu sa đài các, đến trưa thì hoa đổi dần sang sắc hồng tươi thắm, rực
rỡ và xinh tươi như cô gái xuân thì !
Bấy
giờ là những năm tháng của thập niên 80....Mọi người trong xóm đều tới
xem hoa...Ai cũng trầm trồ với vẻ đẹp cũng như đặc tính thay đổi màu sắc
của hoa, trong đó có cô Bảy "xóm trong", gọi là xóm trong chỉ để phân
biệt "xóm ngoài", đa phần dân xóm ngoài là gia đình công nhân viên chức,
con cái ở trong nhà, xóm trong thì tận cùng hẻm nhỏ có chia nhánh đi
luồn qua các hẻm lân cận, đa số là dân lao động , buôn bán ngoài chợ,
bán chè, cháo, cơm tấm.. .Không ai biết tên thật của cô, cô còn có biệt
danh "Cô Bảy chà" vì cô có nước da ngăm, có lẻ cô lai Ấn hay Miên, trước năm
75 cô đi làm ở các quán bar bán cho quân đội Đồng Minh....giống những
người xóm trong cô là thành phần lao động, nhưng vì nghề nghiệp lúc nào
đi làm cô cũng trang điểm đậm nét như ca sĩ, và mặc toàn áo đầm, jupe
bó, thỉnh thoảng mới thấy cô mặc áo dài, lúc còn sinh viên tối thức
khuya học bài, hằng đêm chị em tôi nghe tiếng giày cao gót của cô lộp
cộp trong đêm khuya thanh vắng, mỗi khi nhìn thấy chị em tôi đứng hóng
mát trên balcon cô lại cười vẩy tay và hỏi còn thức học bài hả con ...?
Chúng
tôi dần thân quen với hình ảnh người đàn bà "quốc tế" nầy, cô đi làm
miệt mài do sinh kế phải nuôi sống sáu mẹ con vì chưa bao giờ tôi thấy
thiếu vắng tiếng giày của cô trong đêm khuya tĩnh lặng
Xóm
trong gọi cô là "bà mẹ quốc tế" vì cô có 6 đứa con, nhưng người ta chỉ
thấy trước mắt là 5 đứa lai ngoại quốc, đầu
tiên là đứa con gái tên Đen, lai Maroc, sau đó 1 cặp con trai sanh đôi
lai
Hàn, tiếp theo là đứa con gái lai Mỹ, và cuối cùng 1 đứa con trai út
cũng lai Mỹ... Tất cả cô đều thương yêu cưng chìu như nhau, bình thường
cô rất hiền không nói đến ai, nhưng nếu có người nói động hay trêu ghẹo
các con là cô lăn xả vào bênh vực, cô như con gà mái sẵn sàng xù lông
che chở cho đàn gà con trước móng vuốt của diều hâu, người ta nói cô
còn đứa con gái lớn nhất người Việt ở dưới
quê, kết quả của mối tình đầu với người đàn ông Việt bội bạc khiến cô
hận đời bỏ lên Sài gòn, không vốn liếng, không học thức cho nên cô đành
phải vào làm ở quán bar, vừa là tiếp viên, vợ hờ rồi vợ một đêm, ....
Sau
năm 75 tất cả các con của cô đã lớn, không còn lính Đồng Minh để làm nghề cũ,
cô cũng lớn tuổi, mấy đứa con cùng mẹ bán bánh tráng và bắp nướng ngay
ngã ba đường Vườn chuối, buổi chiều khoảng 4g là mấy mẹ con dọn ra bán, mãi đến
tận khuya mới dọn về....Tôi lại nghe tiếng chân khuya nhưng không còn
tiếng giày cao gót gỏ trong đêm, mà là tiếng dép và tiếng cười nói rôm
rả của mấy mẹ con, nghèo nhưng vô cùng ấm cúng !
Cây
phù dung của tôi đã quen phong thổ nên lớn nhanh và cho hoa thật
nhiều, nhà tôi hướng Tây nắng chiều gay gắt nhưng giúp cho sắc hoa thêm
tươi tắn và đậm màu, ngày ngày cô Bảy đi ngang qua, buổi sáng cô trầm
trồ với màu phù dung tinh khôi sắc trắng , buổi chiều cô lại ngắm sắc
hoa đỏ tươi... Một lần thấy hoa nở to thật đẹp, cô nói với tôi :"Con cắt hoa
dâng lên cúng Phật, hoa nầy chùa hay trồng, tuy héo trong ngày nhưng ở
quê cô mấy thầy trong chùa
thường cắt hoa buổi sáng dâng Phật, màu hoa thay đổi giống kiếp người,
sớm nở tối tàn, thấy đó rồi mất đó, màu hoa thay đổi như đời người đổi
thay !"Giọng cô đang vui khi ngắm hoa chợt nhỏ lại u trầm trong nỗi
buồn sâu thẳm, tôi vâng dạ mà không làm vì không nở cắt đi khi hoa chưa
thay sắc, bây giờ đã lớn tôi mới thấu hiểu tại sao hoa chỉ trồng ở
chùa, và hoa được dâng cúng ở chùa nơi quê xa để cho người ta ngắm sự
thay đổi sắc hoa và tính cách sớm nở tối tàn của hoa nào khác chi thân
phận người
phụ nữ và sự biến đổi sắc màu của hoa phù dung cho ta hiểu lẻ Vô thường
của
Phật pháp ?...
***
Và
rồi cây phù dung cũng chết đi vì đó là loại cây không thể sống lâu dài
trong chậu, ba tôi tuy không tin dị đoan nhưng cũng không muốn tôi lại
trồng loại hoa nầy, cô Bảy cũng ra đi với đàn con lai....Mỗi lần có dịp
về quê, nhìn thấy cây phù dung tôi lại nhớ đến thân phận người phụ nữ,
nhớ mẹ, nhớ sư cô chùa Hưng Long và nhớ nhất là cô Bảy....
Vân
sau nầy là dâu trong gia đình, cũng trải qua thời gian hạnh phúc với em
tôi ...,giờ thì Vân không còn nữa do căn bệnh ung thư quái ác giống như mẹ
tôi...Lại
một cánh hoa phù dung sớm tàn ! Tôi còn nhớ như in bóng dáng xinh xắn
lanh lẹ của cô thiếu nữ ngày nào ôm cây phù dung từ quê nhà lên cho tôi,
trong ánh nắng buổi chiều Vân đẹp như đoá phù dung hồng thắm, chả trách
sao trái tim em trai tôi xao xuyến..! Cuộc đời người
phụ nữ tuy là trải dài theo năm tháng nhưng phải chịu đựng nhiều biến
đổi bể dâu, tôi thấy
cuộc sống quả thật là ngắn ngủi nào khác chi đoá phù dung sáng nở tối
tàn ?!
Sắc màu thay đổi với Sắc Không,
Sớm nở tối tàn phận long đong....
Kiếp hoa nào khác chi bèo bọt ?
Cuối cùng rồi vẫn trở về Không !
Tuy nhiên tôi vẫn thấy yêu hoa phù dung, tuy số phận của hoa phù dung
như thế, nhưng ít ra hoa cũng đã khoe hết sắc hương cho đời, sắc hoa
đem lẻ Vô thường của Phật pháp đến với tất cả mọi người, nhưng quan
trọng nhất là cho thấy
thân phận đáng thương của người phụ nữ trong cõi đời vốn đầy dẫy Sắc
Không nầy !!
NM Phan thị Ngọc Diệp
(Đạo Phật và Tôi)
(Đạo Phật và Tôi)