Nhung Ngay Tho Mong
Dòng sông nào nhớ thương tìm bến cũ ?
Thuyền xa bờ luôn nhớ bến đò xưa,
Tuổi thơ ơi, thương biết mấy cho vừa...
Nhánh sông nhỏ, trong xanh và dịu mát !
Cố tìm lại trong sóng xa dào dạt,
Dòng sông ngày thân ái thuở ngây thơ...
Nước trên cao trôi mãi có bao giờ,
Đổ ra biển quay về tìm chốn cũ !?
NM
Quân "ngày xưa"
Chiếc
đồng hồ cổ trong phòng khách đã rè rè đánh lên bảy tiếng từ lâu mà hai
chị em tôi vẫn chưa thấy ba tôi dắt xe ra cửa đi làm... Trong phòng
khách vẫn còn vọng ra tiếng nói chuyện của ba mẹ và chị Bảy giúp việc,
thường vào những ngày thứ hai đầu tuần ba tôi hay đi làm sớm.
Tôi đã nghỉ hè được một tuần, em gái vẫn chưa đi học, hai chị em bày biện đồ chơi ngoài sân, chỉ có hai chị em với nhau nên chóng chán mặc dù chị em chúng tôi có đầy đủ các món đồ chơi dành cho bé gái như ấm trà, mâm chén dĩa, đũa muỗng, gà mên, bếp lò nhỏ, nồi nấu cơm....tất cả đều bằng nhôm có thể nấu cơm và xào thức ăn như thật !
Cuối cùng thì ba tôi cũng dắt xe ra, em gái tôi nhanh nhẩu hỏi ba sao đi làm trễ, ba cười vui cho biết sáng nay ba có dặn chị Bảy đi chợ mua cho hai chị em hai món quà để hai chị em chơi trong mùa hè nầy. Khi xe ba nổ máy đi thì chị Bảy cũng xách giỏ đi chợ, chị vui vẻ cười vẫy tay hẹn sẽ về sớm đem cho chúng tôi món quà mà ba đã hứa
Chị Bảy quê ở Trà Kha thuộc tỉnh Bạc Liêu cùng quê với mẹ, bà ngoại tôi hàng tháng ở Bạc Liêu lên thăm mẹ và cậu ba, tháng trước ngoại không lên một mình mà dắt theo chị Bảy, một phụ nữ bà con xa, mặc dù chị sắp xỉ tuổi với mẹ, nhưng theo vai vế, chị phải gọi mẹ bằng cô, vì thế chị em tôi gọi bằng chị, chị tròn trịa da ngâm ngâm, mái tóc chị dài đen nhánh được búi gọn ghẻ sau ót, đa phần dân Bạc Liêu hay mặc áo ngắn tay kiểu như áo xẩm vì Bạc Liêu là nơi nhiều người Triều Châu và người Miên, không biết chị Bảy có lai Tàu không nhưng chị ít khi mặc áo bà ba như bà ngoại, chị nhanh nhẹn và luôn vui cười lại yêu mến trẻ con, vì thế hai chị em tôi rất thương mến chị...Ngoại nói có chị Bảy giúp việc mẹ tôi sẽ an tâm hơn khi ba mẹ chào đón em bé vào cuối năm.
Hơn một tiếng sau chị Bảy về đến nhà, thấy bóng chị thoáng qua là hai chị em tôi chạy theo chị vào bếp, chị vui vẻ đưa ra khoe cái túi bằng giấy ciment dày có khoét những lỗ tròn nhỏ, tôi nghe có tiếng chiêm chiếp và rột rẹt ở trong đó, chị nhanh nhẩu mở toang túi giấy và ơ kìa hai chú vịt con lao nhanh ra...Chị vội vã lấy cái rổ to úp lại và cầm từng con đưa cho hai chị em lựa, em gái tôi giành ngay con vịt toàn thân màu vàng như cuộn len, nó chừa lại cho tôi con vịt có một đốm lông đen trên lưng ! Chị Bảy nói cố tình mua như vậy để dễ phân biệt !
Chị Bảy đem hai chú vịt con ra sân trước dưới bóng mát của cây vú sữa, chị căn dặn hai chị em nhớ để chúng một lúc trong rổ cho quen chỗ rồi mới được mở ra, em tôi sốt ruột cứ hé cái rỗ để nhìn hai con vịt dễ thương kia, khi chị Bảy vui vẻ mở cái rổ ra, chị nói với em gái tôi đặt con vịt của em sau lưng rồi đi từ từ, con vịt lẻo đẻo chạy theo kêu chíp chíp nho nhỏ làm em vui vô cùng , em bắt đầu chaỵ chầm chậm, con vịt cũng chạy chậm theo sau, em chạy nhanh hơn hai chú vịt cũng chạy lạch bạch theo nhanh, đôi chân ngắn đỏ hồng lạch bạch theo bén gót, có khi không kịp té lăn quay lại vội vã đứng lên chạy theo trông thật tức cười và đáng yêu !
Tôi đã nghỉ hè được một tuần, em gái vẫn chưa đi học, hai chị em bày biện đồ chơi ngoài sân, chỉ có hai chị em với nhau nên chóng chán mặc dù chị em chúng tôi có đầy đủ các món đồ chơi dành cho bé gái như ấm trà, mâm chén dĩa, đũa muỗng, gà mên, bếp lò nhỏ, nồi nấu cơm....tất cả đều bằng nhôm có thể nấu cơm và xào thức ăn như thật !
Cuối cùng thì ba tôi cũng dắt xe ra, em gái tôi nhanh nhẩu hỏi ba sao đi làm trễ, ba cười vui cho biết sáng nay ba có dặn chị Bảy đi chợ mua cho hai chị em hai món quà để hai chị em chơi trong mùa hè nầy. Khi xe ba nổ máy đi thì chị Bảy cũng xách giỏ đi chợ, chị vui vẻ cười vẫy tay hẹn sẽ về sớm đem cho chúng tôi món quà mà ba đã hứa
Chị Bảy quê ở Trà Kha thuộc tỉnh Bạc Liêu cùng quê với mẹ, bà ngoại tôi hàng tháng ở Bạc Liêu lên thăm mẹ và cậu ba, tháng trước ngoại không lên một mình mà dắt theo chị Bảy, một phụ nữ bà con xa, mặc dù chị sắp xỉ tuổi với mẹ, nhưng theo vai vế, chị phải gọi mẹ bằng cô, vì thế chị em tôi gọi bằng chị, chị tròn trịa da ngâm ngâm, mái tóc chị dài đen nhánh được búi gọn ghẻ sau ót, đa phần dân Bạc Liêu hay mặc áo ngắn tay kiểu như áo xẩm vì Bạc Liêu là nơi nhiều người Triều Châu và người Miên, không biết chị Bảy có lai Tàu không nhưng chị ít khi mặc áo bà ba như bà ngoại, chị nhanh nhẹn và luôn vui cười lại yêu mến trẻ con, vì thế hai chị em tôi rất thương mến chị...Ngoại nói có chị Bảy giúp việc mẹ tôi sẽ an tâm hơn khi ba mẹ chào đón em bé vào cuối năm.
Hơn một tiếng sau chị Bảy về đến nhà, thấy bóng chị thoáng qua là hai chị em tôi chạy theo chị vào bếp, chị vui vẻ đưa ra khoe cái túi bằng giấy ciment dày có khoét những lỗ tròn nhỏ, tôi nghe có tiếng chiêm chiếp và rột rẹt ở trong đó, chị nhanh nhẩu mở toang túi giấy và ơ kìa hai chú vịt con lao nhanh ra...Chị vội vã lấy cái rổ to úp lại và cầm từng con đưa cho hai chị em lựa, em gái tôi giành ngay con vịt toàn thân màu vàng như cuộn len, nó chừa lại cho tôi con vịt có một đốm lông đen trên lưng ! Chị Bảy nói cố tình mua như vậy để dễ phân biệt !
Chị Bảy đem hai chú vịt con ra sân trước dưới bóng mát của cây vú sữa, chị căn dặn hai chị em nhớ để chúng một lúc trong rổ cho quen chỗ rồi mới được mở ra, em tôi sốt ruột cứ hé cái rỗ để nhìn hai con vịt dễ thương kia, khi chị Bảy vui vẻ mở cái rổ ra, chị nói với em gái tôi đặt con vịt của em sau lưng rồi đi từ từ, con vịt lẻo đẻo chạy theo kêu chíp chíp nho nhỏ làm em vui vô cùng , em bắt đầu chaỵ chầm chậm, con vịt cũng chạy chậm theo sau, em chạy nhanh hơn hai chú vịt cũng chạy lạch bạch theo nhanh, đôi chân ngắn đỏ hồng lạch bạch theo bén gót, có khi không kịp té lăn quay lại vội vã đứng lên chạy theo trông thật tức cười và đáng yêu !
Mặt
trời lên cao nắng tràn vào sân trong, hai chị em cũng mệt vì chơi đùa
với hai chú vịt nhỏ, mẹ gọi hai chị em vào thay quần áo, tắm rửa
chuẩn bị ăn cơm trưa, buổi sáng hôm nay thật là thú vị, hai chú vịt con
lanh lẹ dễ thương cho nên em tôi cứ luyến tiếc mãi ! Nhà tôi hướng tây
buổi chiều có nắng chói không được chơi dù trong sân có mái hiên che
mát, hai chú vịt cũng được chị Bảy bỏ vào chuồng gà ngoài sân
Buổi
chiều ba đi làm về, nhìn vào chuồng gà thấy hai chú vịt lấm lem vì ngã
lăn quay trên cát để đuổi theo em tôi thì ba hướng dẫn cách chơi khác
mỗi khi vui đùa với vịt xong, mượn chị Bảy cái thau nhỏ cho hai chú
vịt bơi trong đó và xắt mỏng rau muống cho vịt ăn nhờ vậy em tôi mới
không hành tội bắt hai chú vịt chạy theo mình hoài, hai chị em thích thú xem
vịt chúi đầu xuống nước tắm thỉnh thoảng ngẩng đầu lên vung vẩy cho rơi
nước xong mới thò hai cái mỏ màu cam xinh xắn bập bập rau !
Giật mình ngẩng đầu lên tôi thấy hai đứa con trai bất ngờ xuất hiện trước mặt, cả hai có lẻ lớn tuổi hơn tôi một chút, đứa con trai mặc áo màu kaki tự giới thiệu mình tên Quân và chỉ đứa em trai mặc áo màu xám nhạt đứng kế bên tên Thuyên,
Quân còn chỉ cho tôi nhà của Quân ở gần đó, cửa sau nhà Quân kế bên nhà ông Ba Ưu và mặt tiền nhà Quân nằm ngay ngã ba hẽm lớn, căn nhà nầy luôn đóng cửa im ỉm ở mặt trước, hàng ngày khi đi học ngang qua tôi hay tò mò nhìn, tôi thường thấy thấp thoáng ở cửa sau một người đàn bà lớn tuổi hơn mẹ tôi một chút bế đứa con gái nhỏ xíu, bà luôn mặc áo bà ba màu măng cụt, tóc búi phía sau, căn nhà im ắng không thấy bóng dáng đàn ông hay ai ngoài người đàn bà đó, chỉ có mỗi con chó mực được cột ở cửa sau cất tiếng sủa vang mỗi khi có ai đi ngang qua....!
Thật là bất ngờ khi hai gương mặt con trai vừa sáng sủa vừa vui vẻ đến làm quen ! Em gái tôi vui lắm, nó sốt sắng xích qua một bên cho anh em Quân ngồi xuống, Quân nhanh nhẹn giành cắt rau và bưng thau nước đi thay, em tôi vui hẳn lên, luôn miệng hỏi han Quân và Thuyên chìu em tôi trả lời tất cả mọi chuyện ngay cả những câu hỏi ngây thơ nhất !
Bốn đứa trẻ chúng tôi sáng sáng vui đùa rồi ngắm vịt bơi lội, chị em tôi càng vui hơn khi có hai anh em Quân, được vài hôm thì Quân đề nghị thay vì cho vịt bơi trong thau , Quân sẽ đào một cái ao nhỏ ngay trên cát ngoài sân cho giống ao thật hơn, khi nào chơi xong sẽ cho vịt "tắm" lại trong thau nhỏ, Thuyên nói giống như cái ao sau nhà Thuyên ở quê vậy
Hai anh em Quân nhanh nhẹn đào sâu xuống cát một khoảng rộng và sâu
hơn cái thau một chút, ao không tròn vành như cái thau mà có những đoạn
uốn lượn trông rất thiên nhiên, đất đào ra được Quân be thành bờ cao
chung quanh ao, Quân còn đi bứng những đám cỏ nhỏ hay cây con gần nhà trồng lên bờ
cát, hai chú vịt càng tung tăng bơi thoả thích trong cái ao thiên nhiên
bé nhỏ nầy
...Lúc nào cũng như lúc nào khi mẹ hay chị Bảy gọi vào nhà thay
quần áo là anh em Quân ngoan ngoãn đi về hẹn hôm sau qua chơi tiếp, từ
đó bốn chúng tôi thân thiết với nhau hơn và luôn có những trò chơi mới!
Em
gái tôi tuy nhỏ hơn tôi hai tuổi nhưng xinh đẹp và liếng thoắng, em hay
hỏi, hay nghe và cái gì cũng muốn người ta chìu theo ý
mình, trong những ngày có anh em Quân thì em càng đưa ra nhiều ý tưởng
mới anh em Quân đều vui vẻ làm theo, chúng tôi không còn chơi đơn
giản như trước mà quy mô hơn, thay vì bày biện đồ chơi nhà bếp ra nấu
giả thì chạy vào bếp xin cơm và thức ăn thật, rồi giả như nấu xong dọn
ra ăn, rồi Quân đi nhặt những quả gòn non rụng trong sân nhà ông Mười kế
bên giả làm ổ bánh mì xẻ ra cho rau thái nhỏ vào, cũng có giấy bọc
chung quanh như ổ bánh mì thật để bán hàng...
Em tôi lại đề nghị làm nhà ở bằng hai chiếc mền, Quân cột sợi dây dài lên cao nối từ cửa sổ ra hàng rào, hai bên phủ hai cái mền lớn và bốn chân mền được gác lên bốn cái ghế, thế là chúng tôi đã có cái nhà hai mái với hai phòng bên trong , chúng tôi bắt đầu nấu đồ ăn thật dưới sự chỉ đạo của Quân, tất cả chuyện gì khó khăn anh em Quân đều làm nhanh nhẹn, vén khéo và giỏi,
....Thỉnh thoảng tôi quay lại nhìn về cánh cửa sau nhà Quân thì thấy người phụ nữ bế con đang nhìn về phía chúng tôi chơi, bà cũng lặng lẽ như cái yên tĩnh của căn nhà luôn đóng cửa phía trước, còn Quân đang chơi mỗi khi nghe tiếng em bé khóc là gọi Thuyên chạy về xem sao, Thuyên sấp xỉ anh nhưng rất ngoan nhanh nhẹn chạy về rồi quay lại ngay...
Năm nay cây sứ hồng trồng trong chậu lớn giữa sân đúng lứa cho hoa nở thật nhiều, ba tôi nói đó là dạng "sứ cùi" nên hoa càng nhiều thì lá rụng gần hết, mỗi lần chơi với nhau chúng tôi phải quét gom hoa lại, em gái tôi thấy màu hồng của hoa đẹp thì thích lắm, em đòi chơi trò "công chúa" không cần chúng tôi đồng ý hay không em đã chaỵ vô phòng ba mẹ mang hai chiếc khăn voan của mẹ dùng để choàng mỗi khi đi xa, chẳng biết ai dạy em có sáng kiến cột hai đầu khăn lại rồi chui vào thế là em có cái áo đẹp bằng voan dài lê thê so với chiều cao của mình, công chúa phải có hoa trên đầu như trong truyện tranh em nhìn thấy, rồi em chỉ những bông hoa sứ rụng trong sân đòi Quân phải kết thành vòng hoa cho em đội, tính em tôi rất bướng muốn cái gì cũng đòi cho bằng được, sợ em khóc làm phiền người lớn, lúc nào Quân cũng nghe theo.
Tôi và Thuyên đi nhặt hoa chọn những hoa còn tươi gom lại cho Quân, hoa sứ không có nhuỵ nên Quân dùng cuốn hoa gắn vào giữa năm cánh thật chặt cứ thế mà kết nối nhau lại tạo được vòng hoa trên đầu, vòng đeo cổ và cả hai tay, em tôi hài lòng lắm cười vui...
Chợt nhớ ra hai cái khăn dài lê thê phết đất, sợ khăn dơ em lại nghĩ ra trò khiêng công chúa đi từ đầu sân đến cuối sân, em mè nheo kéo vai Quân mà đòi, đang cắm cúi xỏ cho hết hai vòng đeo tay cuối cùng Quân hứa sẽ cùng Thuyên bắt chéo tay khiêng em tôi, em hớn hở gọi Quân và Thuyên là "hai quân sĩ"....
Đến trò chơi nầy, ngoài việc cùng Thuyên đi nhặt hoa cho Quân xong thì tôi chỉ ngồi nhìn và chờ theo ý em như anh em Quân, cũng hơi buồn và không biết mình sẽ làm gì, tôi hỏi nhỏ Quân :
Em tôi lại đề nghị làm nhà ở bằng hai chiếc mền, Quân cột sợi dây dài lên cao nối từ cửa sổ ra hàng rào, hai bên phủ hai cái mền lớn và bốn chân mền được gác lên bốn cái ghế, thế là chúng tôi đã có cái nhà hai mái với hai phòng bên trong , chúng tôi bắt đầu nấu đồ ăn thật dưới sự chỉ đạo của Quân, tất cả chuyện gì khó khăn anh em Quân đều làm nhanh nhẹn, vén khéo và giỏi,
....Thỉnh thoảng tôi quay lại nhìn về cánh cửa sau nhà Quân thì thấy người phụ nữ bế con đang nhìn về phía chúng tôi chơi, bà cũng lặng lẽ như cái yên tĩnh của căn nhà luôn đóng cửa phía trước, còn Quân đang chơi mỗi khi nghe tiếng em bé khóc là gọi Thuyên chạy về xem sao, Thuyên sấp xỉ anh nhưng rất ngoan nhanh nhẹn chạy về rồi quay lại ngay...
Năm nay cây sứ hồng trồng trong chậu lớn giữa sân đúng lứa cho hoa nở thật nhiều, ba tôi nói đó là dạng "sứ cùi" nên hoa càng nhiều thì lá rụng gần hết, mỗi lần chơi với nhau chúng tôi phải quét gom hoa lại, em gái tôi thấy màu hồng của hoa đẹp thì thích lắm, em đòi chơi trò "công chúa" không cần chúng tôi đồng ý hay không em đã chaỵ vô phòng ba mẹ mang hai chiếc khăn voan của mẹ dùng để choàng mỗi khi đi xa, chẳng biết ai dạy em có sáng kiến cột hai đầu khăn lại rồi chui vào thế là em có cái áo đẹp bằng voan dài lê thê so với chiều cao của mình, công chúa phải có hoa trên đầu như trong truyện tranh em nhìn thấy, rồi em chỉ những bông hoa sứ rụng trong sân đòi Quân phải kết thành vòng hoa cho em đội, tính em tôi rất bướng muốn cái gì cũng đòi cho bằng được, sợ em khóc làm phiền người lớn, lúc nào Quân cũng nghe theo.
Tôi và Thuyên đi nhặt hoa chọn những hoa còn tươi gom lại cho Quân, hoa sứ không có nhuỵ nên Quân dùng cuốn hoa gắn vào giữa năm cánh thật chặt cứ thế mà kết nối nhau lại tạo được vòng hoa trên đầu, vòng đeo cổ và cả hai tay, em tôi hài lòng lắm cười vui...
Chợt nhớ ra hai cái khăn dài lê thê phết đất, sợ khăn dơ em lại nghĩ ra trò khiêng công chúa đi từ đầu sân đến cuối sân, em mè nheo kéo vai Quân mà đòi, đang cắm cúi xỏ cho hết hai vòng đeo tay cuối cùng Quân hứa sẽ cùng Thuyên bắt chéo tay khiêng em tôi, em hớn hở gọi Quân và Thuyên là "hai quân sĩ"....
Đến trò chơi nầy, ngoài việc cùng Thuyên đi nhặt hoa cho Quân xong thì tôi chỉ ngồi nhìn và chờ theo ý em như anh em Quân, cũng hơi buồn và không biết mình sẽ làm gì, tôi hỏi nhỏ Quân :
- " Vậy tui làm gì hả Quân ?"
Vẫn cắm cúi gắn cho chặt những bông hoa rơi, Quân vừa chăm chú làm vừa nói cho tôi đủ nghe :
- " Mai làm "hoàng hậu" !!
Câu nói của Quân làm cho tôi ngạc nhiên đến ngỡ ngàng, tôi đinh ninh mình sẽ là "tì nữ" nâng vạt áo cho em hay làm bếp nấu cơm cho công chúa... không ngờ Quân lại có ý nghĩ như vậy. Thật sự trong suốt thời gian bốn đứa chúng tôi chơi đùa với nhau, em gái tôi lúc nào cũng được nuông chìu, em đẹp và mỗi khi mẹ dắt đi đâu em cũng được mọi người khen khi thì "Em bé đẹp" lúc thì "trắng trẻo như công chúa" cho nên em quyết định làm công chúa ! ngôi vị "Hoàng hậu" tôi nghĩ chỉ là mẹ thôi ! Tôi là chiếc bóng của em, âm thầm, lặng lẽ....
Câu trả lời của Quân làm tôi bất ngờ và xúc động, tôi chỉ biết im lặng nhặt hoa đưa cho Quân và ....nhớ hoài câu nói nầy của Quân cho đến ....suốt đời, dù trải qua một thời gian dài gặp biết bao nghịch cảnh, dù nhọc nhằn hay đau khổ, câu nói của Quân làm ấm lòng tôi mỗi khi tôi cảm thấy cô đơn và giúp tôi mạnh mẽ hơn để vượt qua gian khổ, làm hoàng hậu thì không thể nào thua ai và không bao giờ cô độc !!...Dĩ nhiên "Tôi là hoàng hậu", điều nầy chỉ có tôi và Quân biết !!
Rốt cuộc em tôi cũng chán, Quân bất chợt đề nghị đi qua ao rau muống vớt bèo cho vịt ăn, lúc nầy hai chú vịt bắt đầu ăn nhiều, cái ao Quân đào càng ngày càng sâu rộng hơn, em tôi hưởng ứng liền, tôi ngần ngại vì biết ao nằm bên kia đường Hai Mươi, chiều nào cậu ba cũng chở tôi qua để phụ với cậu mở cửa, sắp bàn ghế lau bụi cho lớp học bình dân
Lớp học nầy ba mẹ đã thuê một căn nhà rộng ở đó rồi "huy động" cả nhà đêm đêm qua dạy chữ cho dân nghèo, ngoài ba mẹ còn có cậu ba và hai người bạn thân của cậu là cậu năm Đ và cậu hai N và tôi cũng là một "cô giáo nhỏ"..
Năm đó tôi chỉ mới bảy tuổi nhưng hết hè tôi sẽ lên lớp nhất, mẹ nói tôi dư sức kèm trẻ em từ lớp vở lòng cho đến lớp ba, mẹ chỉ tôi cách dạy như dò cửu chương, đọc chính tả, những bài toán cộng, trừ, nhân, chia...
Buổi chiều ở ao rau muống thật buồn và hình như mau tối hơn vì đa phần dân nghèo chỉ xài đèn dầu hay cùng lắm là đèn "măng sông" và cũng chưa có điện kéo tới ! Lớp học cũng xài loại đèn nầy, mùi dầu hôi của đèn thật khó chịu , chung quanh và trước mặt nhà nào cũng có một hàng lạch nhỏ thay cho cống thoát nước, ô rô lẫn cỏ dại mọc rất nhiều
Thú thật vì tôi chỉ là con bé bảy tuổi cho nên "cô giáo" rất sợ muỗi, sợ những con rắn mối, cóc nhái thấy ánh đèn sáng chạy vào đớp muỗi. Trời càng tối thì tiếng ễnh ương, nhái bầu càng lớn, lắm lúc thật buồn ngủ, mỗi khi mẹ đi ngang qua xong tôi lại co hai chân lên ghế ! Mẹ vừa dạy vừa thỉnh thoảng tới kiểm tra xem tôi "dạy" ra sao !
Những "học sinh " mà tôi phụ trách là những đứa bé của gia đình nghèo quần áo lôi thôi, có đứa mũi xanh chảy lòng thòng, thỉnh thoảng đưa tay lên quệt ngang làm "cô giáo" cứ rình chờ mẹ đi qua thì né ra xa...!
Lúc Quân rủ, tôi chỉ làm thinh mà cũng không cho Quân biết buổi tối mình "dạy học" ở đó, đối với tôi khung cảnh nơi đó thật buồn khi chiều xuống, hoa rau muống cụp lại, bèo và rong rập rình trên mặt ao trong chiều tối là những đốm đen chập chờn trên mặt nước đen thui trông thật ảm đạm, thế nhưng thấy anh em Quân rủ và em tôi háo hức, tôi lẳng lặng cùng đi...
Chúng tôi băng qua đường, Quân cẩn thận trông trước trông sau, con hẽm lớn dẫn vào ao ban ngày trông quang đãng hơn nhiều, và khi chúng tôi đứng trước ao thì một cảnh tượng sáng rực đẹp vô cùng mà tôi không ngờ hiện ra trước mắt : mặt ao rau muống mênh mông lăn tăn những đợt sóng nhỏ theo gió phản chiếu ánh mặt trời lấp lánh lung linh như kim cương, không có tiếng ếch nhái ễnh ương mà là tiếng chim ríu ríu bay chuyền trên những cây cao trồng chung quanh ao, mặt ao lại đầy màu tím của hoa rau muống, chuồn chuồn lớn, chuồn chuồn kim và bướm dủ màu vờn nhau...
Lúc ấy tôi chỉ thấy màu sắc xinh tươi của hoa, màu xanh của lá và những đám rong, bèo tạo thành quang cảnh đẹp mắt linh động, sinh khí dường như bao trùm những gian nhà tôle và nhà lá chứ không tăm tối như ban đêm, tôi chỉ đứng đó ngắm nhìn so sánh mà cũng không hề nói cho Quân biết, vì còn quá nhỏ tôi không biết tâm trạng con người ta khi đứng trước một cảnh quan giống nhau lại có thể có những cảm nhận khác nhau, nhờ Quân tôi đã thưởng thức được vẻ đẹp thiên nhiên đầy ánh sáng và sức sống của nơi nầy, một nơi mà ban đêm thật là tối tăm ...
Cứ như thế vài ba ngày anh em Quân lại rủ hai chị em tôi đi vớt bèo cho hai chú vịt con, những lần đi đó chỉ có Quân và Thuyên thay nhau lội xuống cắt rau, vớt bèo tuyệt nhiên chị em tôi chỉ đứng nhìn và em tôi hò reo vui vẻ khi Quân bắt cho nó con bướm hay chuồn chuồn....
Thỉnh thoảng ông Ba Ưu qua nhà chuyện với ba tôi, ông là "ông đốc học" nên rất oai vệ, tiếng nói vang vang lớn, trên tay lúc nào cũng cầm cây can và miệng luôn ngậm ống pip phì phà khói, ông có vẻ không thích những người "di cư" ông thường nhắc nhở ba tôi hãy dè chừng họ, vì bên trái nhà tôi cũng có một gia đình di cư, tuy nhiên hai vợ chồng nầy cùng hai đứa con nhỏ trông sạch sẽ hiền lành, cả nhà lúc nào cũng mặc quần áo màu trắng vải phin, hai đứa trẻ trắng trẻo mập mạp chỉ đeo hàng rào ngó sang nhìn chúng tôi chơi.... Gia đình nầy khác với gia đình Quân nhưng tất cả các đứa trẻ của cả hai nhà đều lễ phép ngoan ngoãn
Trong khi ông Ba không thiện cảm thì ba tôi trái lại , có lần trong đêm Trung Thu ba nhìn chúng tôi chơi rước đèn cùng con nít trong xóm, anh em Quân luôn cầm đầu khéo léo dẫn dắt chúng tôi, nhất là Quân và Thuyên luôn chìu theo ý em, ba tôi đã cười và buột miệng nói : "Thằng "Bắc kỳ con" nầy khôn tổ sư !" Và chưa bao ba giờ phản đối hay khó chịu khi thấy chúng tôi thân thiết chơi với nhau suốt cả mùa hè....
Ba tháng hè qua nhanh, chúng tôi bắt đầu đi học, chỉ có dịp gặp nhau vào ngày thứ bảy và chủ nhật, hai chú vịt con giờ đã lớn cho nên không thả chạy rông như trước, chúng bị nhốt trong lồng gà lớn có thau chứa nước để tự tắm, lớp học tạm đóng cửa vì mẹ sắp có em bé, mùi dầu đốt dèn làm mẹ dễ bị ngộp. hơn nữa trong thời gian nầy cậu ba còn chuẩn bị thi tú tài ....
Bà ngoại lại lên dắt theo bà Tám trạc tuổi ngoại, nghe nói bà ở Nhu Gia, bà Tám là người nuôi em trai lớn của tôi lúc mẹ sinh ra em cách hai năm trước, bà Tám lên thì chị Bảy lại về Trà Kha vì ngoại nói có người ở quê ra nhắn chị về, mẹ chị bệnh cũng khá nặng ! Chia tay với chị Bảy cả nhà ai cũng buồn vì tánh chị chân chất lúc nào cũng vui cười, chị hay kể chuyện bà con dưới quê cho mẹ tôi nghe.
Ba mẹ quyết định cho chị Bảy mang hai chú vịt về quê vì chúng đã lớn mẹ lại khó ngủ, đêm về hễ có tiếng động là chúng "cạp cạp" um sùm, chúng chưa đủ lớn để làm thịt vã lại ba mẹ cũng không muốn chị em tôi chứng kiến cảnh cắt cổ hai chú vịt thân thiết của hai chị em !!
Con chó mực của nhà Quân mấy hôm nay ủ rủ không hay sủa như trước, nó nằm mẹp cạnh góc cửa sau được vài hôm thì biến mất ! Ông Ba lại sang nhà tôi nói chuyện, tôi chỉ nghe câu được câu mất, ông nói có lẻ tụi nó ăn thịt rồi... "Bắc kỳ" hay ăn thịt chó với "cá rô cây", rồi ông hỏi đùa tôi có hiểu không ? Ông về nhà ba tôi mới giải thích và nói không hiểu tại sao ông Ba lại ác cảm với người Bắc di cư ?
Hôm sau anh em Quân sang chơi, bất chợt em gái tôi hỏi thẳng con chó đâu bộ nhà Thuyên ăn thịt nó rồi hả ? Quân nói nhỏ, con chó bệnh cho nên nhà làm thịt, nhưng Quân không ăn !! Em tôi xì một tiếng "Quân xạo" lúc ấy Thuyên bênh anh liền, Thuyên nói " Thật đó nhà Thuyên ăn, nhưng anh Quân không bao giờ ăn !"
Câu chuyện tưởng như chẳng đáng gì thế mà ông Ba đi nói với hàng xóm, tiếng ông lớn có lẻ nhà Quân nghe được, cánh cửa sau không còn con chó lúc nầy đóng im ỉm và hai anh em Quân không qua nhà tôi nữa...!
Tết Trung Thu đến anh em Quân lại sang chơi, trước khi về Quân nói nhỏ với tôi nhà Quân sẽ dọn đi chỗ khác, và anh em Quân cũng chưa biết dọn về đâu, ngày hôm đó thật là buồn, tuy còn nhỏ nhưng tôi cũng lờ mờ đoán ra nguyên nhân từ việc con chó mực chết, sau nầy gia đình tôi mới biết ông Ba không ưa những người Bắc di cư vì họ trốn chế độ Cộng sản, vượt biển vào Nam, gia đình ông Ba gốc Ba Tri Bến Tre là nơi hoạt động của Mặt Trận Giải phóng Miền Nam, ông có hai người con trai lớn đi theo Cách Mạng vì thế ông không thích người di cư !
Gia đình Quân dọn đi âm thầm và chị em tôi không còn có dịp gặp lại hai anh em Quân ! câu nói "Mai là hoàng hậu" tôi vẫn không quên, sau nầy học Sư Phạm từ "Quân" thường được dùng, Quân là vua, quân là "anh", là "chồng" chỉ đại từ ngôi thứ hai.... Tôi yêu chữ Quân và những bài thơ nào có chữ Quân tôi đều thuộc...
Câu nói của Quân làm cho tôi ngạc nhiên đến ngỡ ngàng, tôi đinh ninh mình sẽ là "tì nữ" nâng vạt áo cho em hay làm bếp nấu cơm cho công chúa... không ngờ Quân lại có ý nghĩ như vậy. Thật sự trong suốt thời gian bốn đứa chúng tôi chơi đùa với nhau, em gái tôi lúc nào cũng được nuông chìu, em đẹp và mỗi khi mẹ dắt đi đâu em cũng được mọi người khen khi thì "Em bé đẹp" lúc thì "trắng trẻo như công chúa" cho nên em quyết định làm công chúa ! ngôi vị "Hoàng hậu" tôi nghĩ chỉ là mẹ thôi ! Tôi là chiếc bóng của em, âm thầm, lặng lẽ....
Câu trả lời của Quân làm tôi bất ngờ và xúc động, tôi chỉ biết im lặng nhặt hoa đưa cho Quân và ....nhớ hoài câu nói nầy của Quân cho đến ....suốt đời, dù trải qua một thời gian dài gặp biết bao nghịch cảnh, dù nhọc nhằn hay đau khổ, câu nói của Quân làm ấm lòng tôi mỗi khi tôi cảm thấy cô đơn và giúp tôi mạnh mẽ hơn để vượt qua gian khổ, làm hoàng hậu thì không thể nào thua ai và không bao giờ cô độc !!...Dĩ nhiên "Tôi là hoàng hậu", điều nầy chỉ có tôi và Quân biết !!
Rốt cuộc em tôi cũng chán, Quân bất chợt đề nghị đi qua ao rau muống vớt bèo cho vịt ăn, lúc nầy hai chú vịt bắt đầu ăn nhiều, cái ao Quân đào càng ngày càng sâu rộng hơn, em tôi hưởng ứng liền, tôi ngần ngại vì biết ao nằm bên kia đường Hai Mươi, chiều nào cậu ba cũng chở tôi qua để phụ với cậu mở cửa, sắp bàn ghế lau bụi cho lớp học bình dân
Lớp học nầy ba mẹ đã thuê một căn nhà rộng ở đó rồi "huy động" cả nhà đêm đêm qua dạy chữ cho dân nghèo, ngoài ba mẹ còn có cậu ba và hai người bạn thân của cậu là cậu năm Đ và cậu hai N và tôi cũng là một "cô giáo nhỏ"..
Năm đó tôi chỉ mới bảy tuổi nhưng hết hè tôi sẽ lên lớp nhất, mẹ nói tôi dư sức kèm trẻ em từ lớp vở lòng cho đến lớp ba, mẹ chỉ tôi cách dạy như dò cửu chương, đọc chính tả, những bài toán cộng, trừ, nhân, chia...
Buổi chiều ở ao rau muống thật buồn và hình như mau tối hơn vì đa phần dân nghèo chỉ xài đèn dầu hay cùng lắm là đèn "măng sông" và cũng chưa có điện kéo tới ! Lớp học cũng xài loại đèn nầy, mùi dầu hôi của đèn thật khó chịu , chung quanh và trước mặt nhà nào cũng có một hàng lạch nhỏ thay cho cống thoát nước, ô rô lẫn cỏ dại mọc rất nhiều
Thú thật vì tôi chỉ là con bé bảy tuổi cho nên "cô giáo" rất sợ muỗi, sợ những con rắn mối, cóc nhái thấy ánh đèn sáng chạy vào đớp muỗi. Trời càng tối thì tiếng ễnh ương, nhái bầu càng lớn, lắm lúc thật buồn ngủ, mỗi khi mẹ đi ngang qua xong tôi lại co hai chân lên ghế ! Mẹ vừa dạy vừa thỉnh thoảng tới kiểm tra xem tôi "dạy" ra sao !
Những "học sinh " mà tôi phụ trách là những đứa bé của gia đình nghèo quần áo lôi thôi, có đứa mũi xanh chảy lòng thòng, thỉnh thoảng đưa tay lên quệt ngang làm "cô giáo" cứ rình chờ mẹ đi qua thì né ra xa...!
Lúc Quân rủ, tôi chỉ làm thinh mà cũng không cho Quân biết buổi tối mình "dạy học" ở đó, đối với tôi khung cảnh nơi đó thật buồn khi chiều xuống, hoa rau muống cụp lại, bèo và rong rập rình trên mặt ao trong chiều tối là những đốm đen chập chờn trên mặt nước đen thui trông thật ảm đạm, thế nhưng thấy anh em Quân rủ và em tôi háo hức, tôi lẳng lặng cùng đi...
Chúng tôi băng qua đường, Quân cẩn thận trông trước trông sau, con hẽm lớn dẫn vào ao ban ngày trông quang đãng hơn nhiều, và khi chúng tôi đứng trước ao thì một cảnh tượng sáng rực đẹp vô cùng mà tôi không ngờ hiện ra trước mắt : mặt ao rau muống mênh mông lăn tăn những đợt sóng nhỏ theo gió phản chiếu ánh mặt trời lấp lánh lung linh như kim cương, không có tiếng ếch nhái ễnh ương mà là tiếng chim ríu ríu bay chuyền trên những cây cao trồng chung quanh ao, mặt ao lại đầy màu tím của hoa rau muống, chuồn chuồn lớn, chuồn chuồn kim và bướm dủ màu vờn nhau...
Lúc ấy tôi chỉ thấy màu sắc xinh tươi của hoa, màu xanh của lá và những đám rong, bèo tạo thành quang cảnh đẹp mắt linh động, sinh khí dường như bao trùm những gian nhà tôle và nhà lá chứ không tăm tối như ban đêm, tôi chỉ đứng đó ngắm nhìn so sánh mà cũng không hề nói cho Quân biết, vì còn quá nhỏ tôi không biết tâm trạng con người ta khi đứng trước một cảnh quan giống nhau lại có thể có những cảm nhận khác nhau, nhờ Quân tôi đã thưởng thức được vẻ đẹp thiên nhiên đầy ánh sáng và sức sống của nơi nầy, một nơi mà ban đêm thật là tối tăm ...
Cứ như thế vài ba ngày anh em Quân lại rủ hai chị em tôi đi vớt bèo cho hai chú vịt con, những lần đi đó chỉ có Quân và Thuyên thay nhau lội xuống cắt rau, vớt bèo tuyệt nhiên chị em tôi chỉ đứng nhìn và em tôi hò reo vui vẻ khi Quân bắt cho nó con bướm hay chuồn chuồn....
Thỉnh thoảng ông Ba Ưu qua nhà chuyện với ba tôi, ông là "ông đốc học" nên rất oai vệ, tiếng nói vang vang lớn, trên tay lúc nào cũng cầm cây can và miệng luôn ngậm ống pip phì phà khói, ông có vẻ không thích những người "di cư" ông thường nhắc nhở ba tôi hãy dè chừng họ, vì bên trái nhà tôi cũng có một gia đình di cư, tuy nhiên hai vợ chồng nầy cùng hai đứa con nhỏ trông sạch sẽ hiền lành, cả nhà lúc nào cũng mặc quần áo màu trắng vải phin, hai đứa trẻ trắng trẻo mập mạp chỉ đeo hàng rào ngó sang nhìn chúng tôi chơi.... Gia đình nầy khác với gia đình Quân nhưng tất cả các đứa trẻ của cả hai nhà đều lễ phép ngoan ngoãn
Trong khi ông Ba không thiện cảm thì ba tôi trái lại , có lần trong đêm Trung Thu ba nhìn chúng tôi chơi rước đèn cùng con nít trong xóm, anh em Quân luôn cầm đầu khéo léo dẫn dắt chúng tôi, nhất là Quân và Thuyên luôn chìu theo ý em, ba tôi đã cười và buột miệng nói : "Thằng "Bắc kỳ con" nầy khôn tổ sư !" Và chưa bao ba giờ phản đối hay khó chịu khi thấy chúng tôi thân thiết chơi với nhau suốt cả mùa hè....
Ba tháng hè qua nhanh, chúng tôi bắt đầu đi học, chỉ có dịp gặp nhau vào ngày thứ bảy và chủ nhật, hai chú vịt con giờ đã lớn cho nên không thả chạy rông như trước, chúng bị nhốt trong lồng gà lớn có thau chứa nước để tự tắm, lớp học tạm đóng cửa vì mẹ sắp có em bé, mùi dầu đốt dèn làm mẹ dễ bị ngộp. hơn nữa trong thời gian nầy cậu ba còn chuẩn bị thi tú tài ....
Bà ngoại lại lên dắt theo bà Tám trạc tuổi ngoại, nghe nói bà ở Nhu Gia, bà Tám là người nuôi em trai lớn của tôi lúc mẹ sinh ra em cách hai năm trước, bà Tám lên thì chị Bảy lại về Trà Kha vì ngoại nói có người ở quê ra nhắn chị về, mẹ chị bệnh cũng khá nặng ! Chia tay với chị Bảy cả nhà ai cũng buồn vì tánh chị chân chất lúc nào cũng vui cười, chị hay kể chuyện bà con dưới quê cho mẹ tôi nghe.
Ba mẹ quyết định cho chị Bảy mang hai chú vịt về quê vì chúng đã lớn mẹ lại khó ngủ, đêm về hễ có tiếng động là chúng "cạp cạp" um sùm, chúng chưa đủ lớn để làm thịt vã lại ba mẹ cũng không muốn chị em tôi chứng kiến cảnh cắt cổ hai chú vịt thân thiết của hai chị em !!
Con chó mực của nhà Quân mấy hôm nay ủ rủ không hay sủa như trước, nó nằm mẹp cạnh góc cửa sau được vài hôm thì biến mất ! Ông Ba lại sang nhà tôi nói chuyện, tôi chỉ nghe câu được câu mất, ông nói có lẻ tụi nó ăn thịt rồi... "Bắc kỳ" hay ăn thịt chó với "cá rô cây", rồi ông hỏi đùa tôi có hiểu không ? Ông về nhà ba tôi mới giải thích và nói không hiểu tại sao ông Ba lại ác cảm với người Bắc di cư ?
Hôm sau anh em Quân sang chơi, bất chợt em gái tôi hỏi thẳng con chó đâu bộ nhà Thuyên ăn thịt nó rồi hả ? Quân nói nhỏ, con chó bệnh cho nên nhà làm thịt, nhưng Quân không ăn !! Em tôi xì một tiếng "Quân xạo" lúc ấy Thuyên bênh anh liền, Thuyên nói " Thật đó nhà Thuyên ăn, nhưng anh Quân không bao giờ ăn !"
Câu chuyện tưởng như chẳng đáng gì thế mà ông Ba đi nói với hàng xóm, tiếng ông lớn có lẻ nhà Quân nghe được, cánh cửa sau không còn con chó lúc nầy đóng im ỉm và hai anh em Quân không qua nhà tôi nữa...!
Tết Trung Thu đến anh em Quân lại sang chơi, trước khi về Quân nói nhỏ với tôi nhà Quân sẽ dọn đi chỗ khác, và anh em Quân cũng chưa biết dọn về đâu, ngày hôm đó thật là buồn, tuy còn nhỏ nhưng tôi cũng lờ mờ đoán ra nguyên nhân từ việc con chó mực chết, sau nầy gia đình tôi mới biết ông Ba không ưa những người Bắc di cư vì họ trốn chế độ Cộng sản, vượt biển vào Nam, gia đình ông Ba gốc Ba Tri Bến Tre là nơi hoạt động của Mặt Trận Giải phóng Miền Nam, ông có hai người con trai lớn đi theo Cách Mạng vì thế ông không thích người di cư !
Gia đình Quân dọn đi âm thầm và chị em tôi không còn có dịp gặp lại hai anh em Quân ! câu nói "Mai là hoàng hậu" tôi vẫn không quên, sau nầy học Sư Phạm từ "Quân" thường được dùng, Quân là vua, quân là "anh", là "chồng" chỉ đại từ ngôi thứ hai.... Tôi yêu chữ Quân và những bài thơ nào có chữ Quân tôi đều thuộc...
Ngồi trên chiếc xe GMC của Công An huyện Long Đất đưa đám phụ nữ chúng tôi về trại E 5 của tỉnh
Đồng Nai, tất cả đám nữ tù vượt biên chúng tôi đều buồn bã, về đó chúng
tôi mới thực sự biết án vượt biên của mình.
Xe dừng lại trước một trạm Công An khác để lấy thêm người, nhìn qua khung cửa lưới sắt phía bên ngoài là khu chợ nhộn nhịp có tiếng nhạc, tiếng hát rồi tiếng người đọc quảng cáo cho hai cuốn phim sắp chiếu, phim đầu là "Trại nữ tù binh" Một sự trùng hợp lạ kỳ, bỗng dưng tôi bật khóc, cả đám con gái trên xe cũng khóc ,....Rồi tiếng người quảng cáo lại đọc tiếp phim thứ hai là "Quân Vương và Thiếp", phim kể về một mối tình thật đẹp giữa nhà vua và cô gái, tôi đã ngừng khóc lắng nghe, cái gì mà khóc chứ, Quân đã nói tôi là Hoàng hậu mà ! Tất cả những kỷ niệm ngày còn bé lại hiện về, Quân người bạn hàng xóm dễ thương, một người anh trai tốt bụng chu đáo, một tình bạn đầu tiên tuyệt vời mà tôi luôn ghi nhớ, tôi mong rất nhiều sẽ có ngày được gặp lại hai anh em Quân, và ở đây mỗi khi tôi buồn, tôi sẽ đưa tâm trí mình trở về những ngày thơ ấu cũ ...
Nhưng mà Quân bây giờ ở đâu nhỉ ? Trong cái cảnh "cá chậu chim lồng" nầy tôi nhớ về Quân, về "ngôi vị" của mình biết bao nhiêu !! Không biết Quân có bao giờ nhớ lại thời thơ ấu cũ ? Quân vẫn còn hay đã mất trong cuộc chiến vừa qua, hay Quân đã vượt biên qua bên kia nửa vòng trái đất ?! chỉ biết một điều là không bao giờ tôi muốn ngâm câu :
Xe dừng lại trước một trạm Công An khác để lấy thêm người, nhìn qua khung cửa lưới sắt phía bên ngoài là khu chợ nhộn nhịp có tiếng nhạc, tiếng hát rồi tiếng người đọc quảng cáo cho hai cuốn phim sắp chiếu, phim đầu là "Trại nữ tù binh" Một sự trùng hợp lạ kỳ, bỗng dưng tôi bật khóc, cả đám con gái trên xe cũng khóc ,....Rồi tiếng người quảng cáo lại đọc tiếp phim thứ hai là "Quân Vương và Thiếp", phim kể về một mối tình thật đẹp giữa nhà vua và cô gái, tôi đã ngừng khóc lắng nghe, cái gì mà khóc chứ, Quân đã nói tôi là Hoàng hậu mà ! Tất cả những kỷ niệm ngày còn bé lại hiện về, Quân người bạn hàng xóm dễ thương, một người anh trai tốt bụng chu đáo, một tình bạn đầu tiên tuyệt vời mà tôi luôn ghi nhớ, tôi mong rất nhiều sẽ có ngày được gặp lại hai anh em Quân, và ở đây mỗi khi tôi buồn, tôi sẽ đưa tâm trí mình trở về những ngày thơ ấu cũ ...
Nhưng mà Quân bây giờ ở đâu nhỉ ? Trong cái cảnh "cá chậu chim lồng" nầy tôi nhớ về Quân, về "ngôi vị" của mình biết bao nhiêu !! Không biết Quân có bao giờ nhớ lại thời thơ ấu cũ ? Quân vẫn còn hay đã mất trong cuộc chiến vừa qua, hay Quân đã vượt biên qua bên kia nửa vòng trái đất ?! chỉ biết một điều là không bao giờ tôi muốn ngâm câu :
Quân bất kiến
Hoàng hà chi thuỷ thiên thượng lai
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi....
(Tương tiến tửu - Lý Bạch)
Hoàng hà chi thuỷ thiên thượng lai
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi....
(Tương tiến tửu - Lý Bạch)
Phỏng dịch:
Anh không thấy sông Hoàng hà luôn chảy ?
Cao trên không buông theo sóng gập ghềnh...
Sóng xa bờ ra biển cả mông mênh,
Mãi phiêu bạt biết bao giờ trở lại !?
