Ngày 17/8/2016
Dáng xưa !
Mùa Vu Lan năm nay 2016 chợt nhớ về Tân Định "quê nội" với lòng nuối tiếc và hoài
niệm những tháng ngày hạnh phúc đã xa không bao giờ trở lại, cũng xin được
tưởng nhớ những bóng dáng thân yêu xưa... !!
Kính viếng hương linh anh Mười Kiệt, người anh họ hiền lành dễ mến !!
Kính dâng hương linh Ba bản nhạc "Trở về mái nhà xưa" mà Ba luôn yêu thích......
Kính viếng hương linh anh Mười Kiệt, người anh họ hiền lành dễ mến !!
Kính dâng hương linh Ba bản nhạc "Trở về mái nhà xưa" mà Ba luôn yêu thích......
Tân Định ơi !
Hơn bốn mươi năm giờ trở lại,
Hồn cũ ngày xưa sầu chắc đầy ?
Lối ấy tìm đâu hình bóng nội...?!
Kỷ niệm xa rồi sao khó phai !!
Hồn cũ ngày xưa sầu chắc đầy ?
Lối ấy tìm đâu hình bóng nội...?!
Kỷ niệm xa rồi sao khó phai !!
Đây con đường nhỏ nhiều thương nhớ
Tôi đã từng qua thuở ấu thơ...
Giờ có còn ai hoài đứng đợi ?
Tựa cổng trong sân nội ngóng chờ !
Tiếng cười vui vẻ sân trường đó,
Mà chừ ngơ ngẩn sao khác xưa ?
Em tôi giờ đã phai màu tóc...
Đi ngang trường cũ thấy bơ vơ !
Căn nhà kỷ niệm vẫn còn đây,
Người muôn năm cũ đã xa bay !
Hận đời, tiếc nhớ vàng son mất....
Một thuở Xuân nào hoa chóng phai ?!
Người muôn năm cũ đã xa bay !
Hận đời, tiếc nhớ vàng son mất....
Một thuở Xuân nào hoa chóng phai ?!
NM
Dáng xưa ...!
Hơn bốn mươi năm kể từ ngày nội mất, tôi chỉ quay trở lại thăm Tân Định được hai lần ! Cùng
trong một thành phố mà ngỡ như là xa mù tít tắp !! Từ quận ba cho tới
quận nhất, rồi xa hơn nữa từ quận Tân Phú đến vùng kỷ niệm xưa sao mà
khó có thể tìm về chốn cũ dù chỉ đi ngang qua để nhìn và để nhớ mà thôi !
Tôi đã viết và dành biết bao thiện cảm cho miền Tây quê ngoại, nhưng sâu thẳm trong tôi lúc nào tôi cũng cảm thấy một nỗi niềm riêng vương vấn, một nỗi nhớ nhung khôn nguôi cũng chỉ vì tôi chưa bao giờ nói về "quê nội" với biết bao hạnh phúc thân thương của những tháng ngày sum vầy vui vẻ !
Tôi đã viết và dành biết bao thiện cảm cho miền Tây quê ngoại, nhưng sâu thẳm trong tôi lúc nào tôi cũng cảm thấy một nỗi niềm riêng vương vấn, một nỗi nhớ nhung khôn nguôi cũng chỉ vì tôi chưa bao giờ nói về "quê nội" với biết bao hạnh phúc thân thương của những tháng ngày sum vầy vui vẻ !
***
Lần thứ nhất tôi về Tân Định vào năm 1996, sau khi ba tôi qua đời, sự
ra đi đột ngột của ba tôi làm cho tôi hụt hẩng, tôi không tin rằng tôi
đã thật sự mất ba, lúc ấy Ti chỉ mới 11 tuổi, tối nào hai cô cháu cũng
đi tới chùa Phật Đà để tụng kinh hồi hướng cho ba, tôi cứ tự dằn vặt về
việc ba mất bất ngờ không một lời trăn trối.... Rồi tôi lại băn khoăn
không biết ba tôi như thế nào sau khi chia tay với con cháu mà một đời ba
yêu quý ?!Sư thầy trụ trì chùa Phật Đà có quen biết với ba tôi, ông cũng trạc tuổi ba, vì ở chung quận và thường đi họp chung nhóm người cao tuổi nên ông rất ân cần trong tang lễ ba tôi, ông khuyên tôi cách tốt nhất mà tôi có thể làm được cho ba là tụng kinh cầu nguyện và phóng sanh...
Tôi đã cùng cháu đi chùa cho đến một trăm ngày....Nhưng trong lòng vẫn nhớ ba, tôi muốn nhìn lại hình dáng ba với quê nội, tìm chút hình ảnh xưa của bà nội đứng trước sân chờ mỗi cuối tuần khi cha con tôi qua chơi, hay nội đứng ngóng trông hai em trai tan học ở trường Les Lauriers gần đó....Tôi nhớ bóng dáng nội với ba trò chuyện vui vẻ bên nhau trong sân vườn nhỏ trước nhà...
Và tôi quyết định chở cháu về Tân Định trong buổi chiều sâm sẩm tối, thắm thoát mà đã 24 năm từ ngày nội mất và từ khi hai em trai tôi không còn học ở đây, mặc dù đã biết trước căn nhà của nội, nơi tôi được sinh ra và lớn lên sau năm 75 đã bị chiếm dụng, nhưng khi đi ngang qua tôi không khỏi ngậm ngùi và buồn tủi vì giờ nó đã hoàn toàn thay đổi. Căn nhà và khu vườn nhỏ biến mất thay vào đó là ngôi nhà mới với ba tầng tráng lệ, có lẻ người CA chiếm dụng đã sang tay cho người chủ mới rồi !!
Kế căn nhà của nội là nhà chị Lê con gái thứ ba của bác Ba, tiếp theo nhà của ông Tư Trí, em trai của bác Ba gái, sau đó đến biệt thự của bác Ba rồi mới tới trường Les Lauriers, bây giờ đổi tên là Đuốc Sống....Nhà chị Lê vẫn còn nguyên vẹn nhưng đóng cửa im ỉm, nghe đâu bên ông Tư Trí cố gắng giữ lại tài sản của cháu mình nhưng không được, ngay cả bản thân nhà ông cũng không yên vì người ta cho rằng đó là tài sản của bác Ba để lại ! Mặc dù bác Ba không có ân oán hay làm ăn bất chính, tất cả tài sản không hề bị tịch thu, vợ chồng bác Ba chính thức đi Pháp trị bệnh chỉ tạm thời và căn biệt thự có hợp đồng cho Công ty Tơ Tằm thuê!! Đây là căn biệt thư đẹp nhất trên con đường Calmette (Đinh Công Tráng), với sự chăm sóc của bác tôi lúc nào cây cỏ cũng xanh tốt, hai cây bạch mai cổ và cái hồ nuôi cá ngoài sân không còn nữa, và dĩ nhiên những món đồ cổ quý trong nhà chắc cũng chia tay với chủ cũ từ lâu !!
Tuy biết rõ như thế nhưng tôi không thể không ngậm ngùi khi nhìn tấm
bảng của công ty ! Cái
bảng to của Công ty Tơ Tằm nằm chắn ngang cổng lớn và cái bảng nhỏ hơn
nằm ngay cánh cửa chính căn nhà trong buổi chiều tà sao ảm đạm
lạnh lùng nhưng không kém phần ngạo nghễ thách thức ! Tôi chợt nhớ tới
lời chị Lài, con gái thứ năm của bác Ba kể lại vì chị là người được vợ
chồng bác tin tưởng giao cất giữ hết toàn bộ giấy tờ nhà cửa sở hữu của
gia đình ....Chị tâm sự với tôi qua nước mắt rằng khi chị về VN muốn xin
lại toàn bộ tài sản của ba mẹ, nhất là căn biệt thự của cha mẹ và nhà
của nội, chị chỉ mới đứng ngoài đường chụp hình thì người chủ công ty đã
ra nghênh ngang chào đón bằng câu trịch thượng là chị muốn gì? Muốn đòi
nhà hả ?
Chị đã ra tận Hà Nôi khiếu nại thì người ta lại bênh vực cho dân Hà Nội
thuê nhà, họ ra giá phải đóng cho chính phủ 300.000USD, đồng thời tìm
một
căn nhà lớn bằng căn bác Ba cho thuê để dời công ty đi, và nhất là phải
chịu một số tiền "đền bù" cho công ty đã có công ở giữ nhà trên mười
mấy năm
!! Đó là "luật của kẻ thắng cuộc" Chị chia tay với tôi thật đau buồn
chị nói nếu có tiền thà mua nhà khác chứ đâu xin lại làm gì, và gần 20
năm công ty ở đó có đóng tiền cho bác Ba đâu ?! Chị cùng trạc tuổi với
mẹ tôi và có một thời gian thân thiết với mẹ cho nên gặp chị tôi càng
nhớ mẹ hơn và càng buồn. Lúc chị từ giã ra về chị nói có lẻ chị sẽ không
quay về VN nữa, chỉ cầu xin Trời Phật che chở và cứu giúp cho đại gia
đình mình thôi....Từ đó tôi cũng không còn mơ ước được trở về ngôi nhà
của nội (lúc còn sống bác Ba gái đã làm đơn gởi về Sở Nhà Đất xin lại
căn nhà của nội để giao lại cho ba, căn nhà nầy là tiền của ông bà nội,
nhưng vì lớn tuổi cho nên giấy tờ nhà Bác Ba giữ giùm!)....Bây
giờ ba tôi không còn, tôi không can đảm đi qua ngang khu phố cũ vào buổi
sáng, tôi không muốn mình sẽ bộc lộ xúc động trước Ti, trước những người xa lạ ở
hai bên con đường quen thuộc ấy...
Nước mưa hoà lẫn với nước mắt tôi trong buổi chiều tối khiến mắt tôi
đau rát và hình ảnh nhạt nhoè,
cửa sân nhà bác tôi còn hé mở, vẫn còn sót lại chiếc băng đá mà
chiều chiều bác hay ngồi hóng mát trong sân cho cá ăn, tôi vẫn mường
tượng ra bóng dáng hai vợ chồng bác lúc nào cũng bên nhau, bác Ba gái
vừa là bác dâu vừa là đàn chị Gia Long thời áo tím cho nên bác rất
thương tôi !! Tôi quay về nhà và nghĩ chắc cũng sẽ không trở lại Tân
Định một lần nào nữa dù quận ba và quận nhất có cách nhau bao xa ?!
***
***
Lúc Yến là con gái anh Hai Tường gọi điện cho hay anh Mười Kiệt (con
trai út của bác Hai) vừa mới mất, tôi lại bàng hoàng, những người con
lớn của bác Hai lần lượt ra đi,... Bây giờ ở Việt nam chỉ còn chị Bảy,
anh Chín và anh Kiệt ! Bác Hai lớn hơn ba tôi nhiều vì thế anh Kiệt dù
là con trai út nhưng vẫn lớn hơn tôi mười tuổi
và tôi là con gái đầu lòng của ba, người thứ năm nhỏ nhất nhà....Không
hiểu sao thời còn trẻ lúc tôi hãy còn là sinh viên, anh Kiệt đã vào
Không Quân ngành cơ khí, từ anh cho đến tôi một khoảng cách khá xa về
vai vế và tuổi tác, tính ra tổng số con gái của bác Hai, bác Ba, cô Tư
có hơn 15 người, duy nhất ba tôi chỉ có hai đứa con gái, nhưng anh Kiệt
lại thân gần với tôi và hay trò chuyện với tôi mỗi khi Tết về đại gia
đình họp mặt ở nhà nội....Bản
tính anh hiền lành ít nói và có lẻ hơi nhút nhát giống tôi, thành ra
sau màn chào hỏi anh lui về phía sau và nói đùa "né" cho chắc ăn !! Hồi
đó "nguời lớn" đối với chúng tôi là một cái gì thật tôn quý, ba tôi thấy
anh hiền thường nói đùa với anh là anh mặc đồ lính mà sao vẫn còn vẻ
thư sinh VC thấy anh làm sao sợ, có lẻ vì vậy mà tôi cũng cảm thấy thân
gần với anh, tôi không có anh chị nên xem anh như anh trai của mình !
Khi xem phim Hồng lâu mộng, chứng kiến ngày tan rã của một thế hệ gia
đình huy hoàng thì tôi lại nhớ đám tang của nội !! Lúc đó nội đang sống
một thời hạnh phúc vàng son sau bao sóng gió, nội chứng kiến được tất cả
con cháu mình thành đạt dẫu rằng ba mẹ tôi chia tay nhau, bác Hai tục
huyền từ khi con còn nhỏ, cô Tư lúc nào cũng than phiền về việc dượng Tư
vì công chuyện làm ăn thường đi xa nhà cho nên có vợ bé....Nhưng tựu
chung tất cả các con cháu đều có vợ chồng đề huề, nhất là vợ chồng bác
ba giàu có, con cái thừa hưởng được cả danh lẫn phận ...!
Phòng khách rộng lớn của bác ba là chỗ quàn quan tài của nội, ba mặt
của phòng đều có cửa mở rộng thông ra ba phía hàng ba chung quanh nhà
cộng thêm ngoài sân vườn rộng rải vẫn không đủ chỗ cho tất cả các con
cháu quỳ lạy mỗi lần thầy tụng kinh cúng cơm. Quần áo tang gia đình nào
nhà nấy giữ thế mà khi thầy hô tụ họp thì hỗn loạn lại xảy ra, người
nầy lộn áo, lộn quần người kia dù có đánh dấu ghi tên đầy đủ, thế là có
màn đi tìm và đổi !! Những lúc đó đám con nít sợ khóc om sòm làm mẹ nó
càng quýnh lên quay lại đánh ...Tiếng suỵt suỵt làm mọi người bỗng nhiên
bật cười rồi bảo nhau dỗ con nít !! Anh Kiệt và chị em tôi lúc nào cũng
lui về phía sau dù đã được căn dặn quỳ theo thứ bậc ....Chắc là những
ngày đó nội có chứng kiến cũng vui và không buồn vì cảnh hỗn loạn đông
đủ của con cháu và chắt !!
Anh Mười từng bị đột quỵ hai lần và cuối cùng anh hôn mê, dạo sau nầy
tôi có dịp gặp anh nhiều hơn từ hôm đám giỗ anh Tư ở Trung tâm Tịnh xá,
bây giờ anh thường uống rượu và nói nhiều hơn lúc trước... Mỗi lần anh
em có dịp gặp nhau anh luôn giới thiệu với mọi người tôi là em gái của
anh, tôi rất vui và thông cảm vì biết anh nhớ chị Ánh là em gái út của
anh đã mất từ lâu...
Đưa tiễn anh Mười đi, bỗng dưng tôi lại nhớ da diết về Tân Định....Một
tuần sau Ti chở tôi đi ngang qua "quê nội" cũ, ngày ba tôi mất tôi chở
Ti lúc đó nó mới 11 tuổi ! Giờ anh Mười mất thì Ti lại chở tôi, một
khoảng thời gian cách xa đúng 20 năm !! Nhà của bác ba vẫn như cũ, màu
vôi vàng như xưa, có điều Công ty....Tơ Tằm giờ theo gió cuốn bay
đi....Ngôi nhà nội có lẻ đã thay chủ lần nữa bây giờ là căn nhà lầu lớn
gộp chung với căn của chị Lê, dãy nhà đối diện bên kia đường của vợ
chồng chị Lựu có thay đổi nhưng vẫn còn giữ dạng cũ vì đó là những căn
nhà cho thuê của bác ba....
Cổng sân nhà bác Ba mở toang tràn đầy nắng sáng, song tôi chỉ nhìn thấy
cái trống trải vô hồn của căn nhà cổ tích xưa, hẳn là chủ mới cũng có
xe hơi vì thế dãy nhà sau dành cho nhà bếp và gara vẫn còn, nắng vàng ấm
mà sao dường như lạnh lẽo !?....Tôi nhận ra khoảng sân bên hông nhà mỗi
lần về mấy chị em thường rủ nhau ra tìm hồ cá, chỗ đó anh Mười Kiệt
cũng hay đứng.....bâng khuâng không biết nói gì mà cũng không dám về vì
"người lớn" hãy còn nói chuyện rôm rả trong phòng khách !!....
Quay trở về đây nhớ dáng xưa,
Một thời hạnh phúc thuở ngây thơ...
Dư âm ngày cũ đâu còn nữa ?
Chợt thấy trong tôi "một dáng thừa" !!
"Về thôi !", tôi nói với Ti quay về vì cảm thấy mình trơ trọi, chỉ còn
có tôi và bóng tôi dưới nắng, thời gian đã qua và trôi thật nhanh ! Tất
cả những anh chị con của bác Hai, bác Ba và cô Tư người ở xa, người về
với tổ tiên, người còn lại cũng già yếu và ngơ ngẩn....Chút tỉnh táo và
thương nhớ nầy tôi xin ghi lại những hình ảnh xưa dù đã xa rồi nhưng
dáng xưa chẳng bao giờ phai nhạt !! Mỗi khi buồn nhớ tôi lại nghe bản
nhạc mở đầu của phim Hồng Lâu Mộng....
***
Bây giờ, sau sự ra đi vĩnh viễn của anh Mười, nghe theo lời em cháu
trong gia đình còn lại tôi chợt có suy nghĩ khác, tôi sẽ sớm quay lại
nơi đây chụp hình kỷ niệm những căn nhà chốn cũ, cùng ngôi trường mang
tên nghe thật cách mạng "Đuốc Sống"...! Cho dù tất cả đã khác xưa, nhưng
trong tôi lúc nào nơi đây mãi mãi cũng vẫn là của gia đình tôi, là "quê
nội" của tôi ! Những ngôi nhà ở đây dẫu có mang tên người chủ mới nhưng
đối với tôi đó chỉ là một "trò chơi" đổi chủ thay tên ! Người ta có thể
bôi xoá đi tên chủ cũ để ghi lên một cái tên mới khác, nhưng người ta
không thể xoá đi tất cả hoài niệm hay nhân cách của bất cứ ai đó bằng
sức mạnh của mình
(Cám ơn Kim)
Mây trời Tân Định có bao xa,
Cách mây Tân Phú mấy gang mà,
Bao nhiêu dâu biển, bao thương cảm,
Vời vợi nghìn trùng ôi xót xa!
Mấy mươi năm đã biết vàng thau,
Rũ sạch lòng ta bao nỗi sầu,
Thanh cao chắt lọc từ khô héo,
Thanh thản một trời yêu mến nhau.
Kim (Cám ơn Kim)
Mây trời Tân Định chẳng đâu xa,
Nhưng mây Tân Phú mới là nhà....?!
Nhưng mây Tân Phú mới là nhà....?!
Trải bao dâu biển giờ mới hiểu,
Đời là huyễn mộng, giấc Nam Kha !!
Biết sống giữa đời, giữa vàng thau,
Hãy xem như đó chỉ chiêm bao....
Thanh cao ô trược đều không thật,
Duy chỉ tấm lòng trân quý nhau !!
NM Phan thị Ngọc Diệp
( NM 2 - Gia đình tôi)
(Thân tặng Vân, Thu Giang , Tố Lang và anh Tiểu Vũ là những người bạn luôn khuyến khích NM viết....)
Trời đất kia ngã mầu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh.
Anh mong chờ mùa Thu
Dìu thế nhân dần vào chốn Thiên Thai
Và cánh chim ngập ngừng không muốn bay
Mùa Thu quyến rũ Anh rồi......
.............
Anh mong chờ mùa Thu
Tà áo xanh nào về với giấc mơ
Mầu áo xanh là mầu Anh trót yêu
Người mơ không đến bao giờ.....
( Thu quyến rũ)
( NM 2 - Gia đình tôi)
14/9/2013
Ký ức Mùa Thu
Tiếng Thu.....
Em không nghe mùa thu
Dưới trăng mờ thổn thức?
Em không nghe rạo rực
Hình ảnh kẻ chinh phu
Trong lòng người cô phụ?
Em không nghe rừng thu
Lá thu kêu xào xạc
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô....
Lưu Trọng Lư
Dưới trăng mờ thổn thức?
Em không nghe rạo rực
Hình ảnh kẻ chinh phu
Trong lòng người cô phụ?
Em không nghe rừng thu
Lá thu kêu xào xạc
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô....
Lưu Trọng Lư
Mẹ cho con ánh trăng vàng,....
Mẹ cho con cả Thiên đàng tuổi thơ
NM
NM
Ký ức mùa Thu...!
Chỉ còn vỏn vẹn hai tờ lịch cuối
cùng của tháng chín là mùa Thu chính thức lại ra đi ! .......
Hơn bảy năm nay tôi hầu như đã quên hay không còn một chút ý thức gì về mùa Thu, nhất là sau năm 1996 là năm ba tôi vĩnh viễn không còn nữa , vì từ năm đó dường như mùa Thu không tồn tại cho dù vẫn có mưa ngâu trong đêm rằm tháng tám, và tôi vẫn bày bánh Trung Thu chờ tạnh mưa cúng rồi. ....ngắm trăng sao, cố nhìn cho thấy dãy Ngân Hà huyền thoại mà ba vẫn kể đây là đêm Ngưu lang Chức nữ được gặp nhau mỗi năm sau những hạt mưa ngâu rả rích !.....Hình như đã có lần tôi đã cùng ba nhìn được một vệt trắng mờ nằm vắt ngang trên bầu trời của đêm rằm tháng tám, và câu chuyện chia ly đó cũng đi vào ký ức tuổi thơ của tôi !
Mãi mãi tôi vẫn không quên bài học đầu tiên về con người , về thời gian và thời tiết mà ba mẹ tôi đã dạy lúc tôi còn bé thơ khi chưa đến trường, đó là thân thể người ta gồm ba phần : đầu , mình và tứ chi....Điều tôi luôn nhớ là bên trong thân người có những bộ phận khác nhau , nhưng quan trọng nhất là trái tim ! Không có trái tim , hay tim ngừng đập con người sẽ chết !....Tôi chưa ý thức được cái chết, nhưng tôi muốn biết làm thế nào mình biết được sự hiện diện của trái tim, cậu Ba tôi nói đặt tay lên ngực phía tay trái tôi sẽ biết và cảm thấy trái tim mình đang có mặt ! Tôi đã làm theo và lần đầu tiên tôi xúc động vô cùng , trong trí óc nhỏ nhoi non nớt bỗng dưng tôi nhận ra đây chính là người bạn duy nhất hiện hữu cùng tôi hàng ngày và không bao giờ rời xa ! Tim cho tôi sự sống, giúp cho cơ thể tôi lớn lên từng ngày , tôi yêu quý và vui với " người bạn" của mình.....Và khi trưởng thành nhờ quả tim tôi đã trãi qua biết bao tình cảm, thương yêu, nhung nhớ, hạnh phúc lẫn đau khổ...Ôi, trái tim đáng yêu của tôi , nó đã giúp cho cuộc sống của tôi phong phú và đa dạng biết chừng nào ?! Và tim tôi đã cảm nhận lần đầu tiên thế nào là mùa Thu với sông Ngân, với mưa ngâu , với sự hôi ngộ đau buồn hàng năm của vợ chồng Ngưu lang Chức nữ !..
Mẹ tôi nhắc hoài và bà cho là không bao giờ ngạc nhiên khi tôi học Sư Phạm cũng như thi đậu Gia Long và tôi cũng chưa bao giờ biết thế nào là thi rớt ! Mẹ nói lúc thôi nôi tôi đã chọn cây viết và cây thước , đẩy hai món đó ra xa tôi vẫn cố chồm với cho được, lại còn ôm thêm cuốn tập ! Mẹ nhìn những ngón tay ốm gầy mà dài không búp măng nuột nà thì lại càng quả quyết con gái mình sau nầy sẽ là cô giáo !
Mẹ còn kể lúc tôi mới hơn hai tuổi mẹ đang xem báo , tôi ghé nhìn mãi mê, thấy vậy mẹ ôm tôi vào lòng chỉ tay vào hàng chữ to đọc từng mẫu tự rồi kêu tôi lập lại, tôi đã đọc rõ từng chữ , hôm sau mẹ thử lại tôi cũng lập lại rành mạch không quên..!..Thế là ba mẹ và cậu vui mừng , gặp cái gì cũng dạy cho tôi, tôi đã có những bài học đầu đời sống động khó quên ! mẹ khoe tôi "sáng dạ" nhờ khi tôi còn đang ở trong bụng mẹ , cứ đến ngày trăng rằm mẹ theo lời khuyên của bà nội, mẹ ra nhìn trăng xoa bụng và ước sao nếu sinh con gái thì con mẹ sẽ có một gương mặt tròn , một trí thông minh trong sáng như ánh trăng !! Mẹ chỉ làm được điều đó khi mang thai tôi, còn về sau lúc ra riêng, cuộc sống bận bịu mẹ không còn làm được như vậy cho các em..! Tôi nghe và cảm động vô cùng cho nên tự hứa sẽ thương yêu mẹ và sẽ lo cho các em suốt đời !!
Hơn bảy năm nay tôi hầu như đã quên hay không còn một chút ý thức gì về mùa Thu, nhất là sau năm 1996 là năm ba tôi vĩnh viễn không còn nữa , vì từ năm đó dường như mùa Thu không tồn tại cho dù vẫn có mưa ngâu trong đêm rằm tháng tám, và tôi vẫn bày bánh Trung Thu chờ tạnh mưa cúng rồi. ....ngắm trăng sao, cố nhìn cho thấy dãy Ngân Hà huyền thoại mà ba vẫn kể đây là đêm Ngưu lang Chức nữ được gặp nhau mỗi năm sau những hạt mưa ngâu rả rích !.....Hình như đã có lần tôi đã cùng ba nhìn được một vệt trắng mờ nằm vắt ngang trên bầu trời của đêm rằm tháng tám, và câu chuyện chia ly đó cũng đi vào ký ức tuổi thơ của tôi !
Mãi mãi tôi vẫn không quên bài học đầu tiên về con người , về thời gian và thời tiết mà ba mẹ tôi đã dạy lúc tôi còn bé thơ khi chưa đến trường, đó là thân thể người ta gồm ba phần : đầu , mình và tứ chi....Điều tôi luôn nhớ là bên trong thân người có những bộ phận khác nhau , nhưng quan trọng nhất là trái tim ! Không có trái tim , hay tim ngừng đập con người sẽ chết !....Tôi chưa ý thức được cái chết, nhưng tôi muốn biết làm thế nào mình biết được sự hiện diện của trái tim, cậu Ba tôi nói đặt tay lên ngực phía tay trái tôi sẽ biết và cảm thấy trái tim mình đang có mặt ! Tôi đã làm theo và lần đầu tiên tôi xúc động vô cùng , trong trí óc nhỏ nhoi non nớt bỗng dưng tôi nhận ra đây chính là người bạn duy nhất hiện hữu cùng tôi hàng ngày và không bao giờ rời xa ! Tim cho tôi sự sống, giúp cho cơ thể tôi lớn lên từng ngày , tôi yêu quý và vui với " người bạn" của mình.....Và khi trưởng thành nhờ quả tim tôi đã trãi qua biết bao tình cảm, thương yêu, nhung nhớ, hạnh phúc lẫn đau khổ...Ôi, trái tim đáng yêu của tôi , nó đã giúp cho cuộc sống của tôi phong phú và đa dạng biết chừng nào ?! Và tim tôi đã cảm nhận lần đầu tiên thế nào là mùa Thu với sông Ngân, với mưa ngâu , với sự hôi ngộ đau buồn hàng năm của vợ chồng Ngưu lang Chức nữ !..
Mẹ tôi nhắc hoài và bà cho là không bao giờ ngạc nhiên khi tôi học Sư Phạm cũng như thi đậu Gia Long và tôi cũng chưa bao giờ biết thế nào là thi rớt ! Mẹ nói lúc thôi nôi tôi đã chọn cây viết và cây thước , đẩy hai món đó ra xa tôi vẫn cố chồm với cho được, lại còn ôm thêm cuốn tập ! Mẹ nhìn những ngón tay ốm gầy mà dài không búp măng nuột nà thì lại càng quả quyết con gái mình sau nầy sẽ là cô giáo !
Mẹ còn kể lúc tôi mới hơn hai tuổi mẹ đang xem báo , tôi ghé nhìn mãi mê, thấy vậy mẹ ôm tôi vào lòng chỉ tay vào hàng chữ to đọc từng mẫu tự rồi kêu tôi lập lại, tôi đã đọc rõ từng chữ , hôm sau mẹ thử lại tôi cũng lập lại rành mạch không quên..!..Thế là ba mẹ và cậu vui mừng , gặp cái gì cũng dạy cho tôi, tôi đã có những bài học đầu đời sống động khó quên ! mẹ khoe tôi "sáng dạ" nhờ khi tôi còn đang ở trong bụng mẹ , cứ đến ngày trăng rằm mẹ theo lời khuyên của bà nội, mẹ ra nhìn trăng xoa bụng và ước sao nếu sinh con gái thì con mẹ sẽ có một gương mặt tròn , một trí thông minh trong sáng như ánh trăng !! Mẹ chỉ làm được điều đó khi mang thai tôi, còn về sau lúc ra riêng, cuộc sống bận bịu mẹ không còn làm được như vậy cho các em..! Tôi nghe và cảm động vô cùng cho nên tự hứa sẽ thương yêu mẹ và sẽ lo cho các em suốt đời !!
Từ ngày nghe mẹ kể lúc nào cũng tôi cũng quanh quẩn theo mẹ,
nhưng tôi
không bao giờ dám ôm mẹ nhỏng nhẽo như các em, nhất là từ khi tôi có em
trai....Mùa Thu khí trời dịu mát , tôi thường nằm trên giường ba mẹ ,
nhìn mẹ trang điểm chờ ba về để cùng đi dạo xem lồng đèn khi thì Chợ Cũ,
khi thì Chợ Lớn....Mẹ chuẩn bị thật kỹ cho ba mẹ con để chờ ba về . Mẹ
rất đẹp , không phải nét đẹp rực rỡ như hoa hồng nhưng mẹ có nét đằm
thắm mặn mà của cô gái miền Tây, mẹ luôn mặc
hàng lụa nhìn càng mềm mại nữ tính, những lúc nằm chờ và ngắm mẹ ngồi
trước bàn phấn tôi mơ màng nhìn ánh nắng chiều rọi qua khung cửa sổ mẹ
ngồi, nghe mẹ khe khẻ hát, giọng mẹ dịu dàng thanh nhẹ, mẹ chậm rải chấm
nhè nhẹ bông phấn trang điểm , dưới ánh nắng dịu mát của mùa Thu nhìn
mẹ tôi chợt nghĩ mẹ tôi sao giống cô Tấm trong quyển truyện cổ tích xưa
mà ông Ba Ưu trước nhà cho tôi , và tôi đã thiu thiu ngủ theo tiếng hát
của mẹ ...
Anh
mong chờ mùa ThuTrời đất kia ngã mầu xanh lơ
Đàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa
Bên những bông hồng đẹp xinh.
Anh mong chờ mùa Thu
Dìu thế nhân dần vào chốn Thiên Thai
Và cánh chim ngập ngừng không muốn bay
Mùa Thu quyến rũ Anh rồi......
.............
Anh mong chờ mùa Thu
Tà áo xanh nào về với giấc mơ
Mầu áo xanh là mầu Anh trót yêu
Người mơ không đến bao giờ.....
( Thu quyến rũ)
Mẹ chỉ hát ba đoạn trên, có lẻ đây là thời gian hạnh phúc, cho nên mẹ
yêu bản nhạc nhưng chỉ chọn những đoạn mong chờ mùa Thu, vì thế tôi
không nghe thấy mùa Thu của mẹ hát có lá vàng
rơi như ba tôi nói, "mùa Thu lá rụng đầy sân, lúc đó quét lá vàng thật
cực, hàng ngày cả nhà phải phụ với bà nội quét và vun lá khô thành đống
để đốt làm phân bón chuẩn bị cho mùa Xuân sắp đến..." ba kể khi nói về
mùa thu lúc còn ở nhà cũ của nội , căn nhà ba gian hai chái, với khu
vườn trồng đủ thứ cây trái miền
Nam.....
Bài hát thứ hai
mẹ hát là "Tà áo xanh " sau nầy lớn lên tôi mới biết tựa
của nó, và
mẹ vẫn hát đi hát lại những đoạn mẹ thích....
Gió bay từ muôn phía
tới đây ngập hồn anh,
rồi tình lên chơi vơi
Thuyền anh một lá ra khơi
về em phong kín mây trời
đêm đêm ngồi chờ sáng, mơ ai...
Mộng nữa cũng là không
ta quen nhau mùa thu
ta thương nhau mùa đông
ta yêu nhau mùa xuân
để rồi tàn theo mùa xuân
người về lặng lẽ sao đành
Anh còn nhớ em nói rằng
Sao mùa xuân lá vẫn rơi?
Sao mùa xuân lá vẫn bay?
Em ơi, có hoa nào không tàn
có trời nào không mây
có tình nào không phai?
Em còn nhớ anh nói rằng
khi nào em đến với anh
xin đừng quên chiếc áo xanh
Em ơi, có đâu ngờ đến rằng
có màu nào không phai
như màu xanh ái ân.....
(Tà áo xanh)
tới đây ngập hồn anh,
rồi tình lên chơi vơi
Thuyền anh một lá ra khơi
về em phong kín mây trời
đêm đêm ngồi chờ sáng, mơ ai...
Mộng nữa cũng là không
ta quen nhau mùa thu
ta thương nhau mùa đông
ta yêu nhau mùa xuân
để rồi tàn theo mùa xuân
người về lặng lẽ sao đành
Anh còn nhớ em nói rằng
Sao mùa xuân lá vẫn rơi?
Sao mùa xuân lá vẫn bay?
Em ơi, có hoa nào không tàn
có trời nào không mây
có tình nào không phai?
Em còn nhớ anh nói rằng
khi nào em đến với anh
xin đừng quên chiếc áo xanh
Em ơi, có đâu ngờ đến rằng
có màu nào không phai
như màu xanh ái ân.....
(Tà áo xanh)
Trong hai bài hát nầy lúc nào cũng có màu áo xanh, hèn chi
tôi thấy mẹ hay mặc áo dài lụa màu xanh da trời ; sau nầy tôi biết thêm bài "Tà áo xanh" còn có tên "Dang dở" có phải là điềm
báo trước sự dở dang của ba mẹ tôi ?
Mẹ chỉ lớn hơn tôi có 18 tuổi ! Càng sinh con mẹ càng đẹp ra ! Năm nào đến mùa Thu là tôi cũng được nghe mẹ hát hai bản nhạc nầy, tôi chưa hiểu hết lời bài hát nhưng nó như là một lời ru êm đềm của mẹ trong những buổi chiều Thu xa xưa, khoảng thời gian gia đình tôi thật hạnh phúc !!
Mẹ và ba quen nhau lúc mẹ rời bỏ Bạc Liêu ra đi, ban ngày ba mẹ đi làm, ban đêm dạy học cho người nghèo mù chữ, ba mẹ tham gia hội Khuyến học của Bình Dân Học Vụ, ngoài những đêm dạy học ba mẹ còn gặp nhau trong sinh hoạt văn nghệ, ba mẹ cùng một thời với Thái Thanh và Hoài Trung, Hoài Bắc, chiều chiều tiếng hát của mẹ được truyền qua đài phát thanh. Theo lời mẹ, tên của tôi là do ba mẹ chọn giống tên cô bé nhà mẹ trọ, cô bé đã giúp chuyển thư của ba mẹ gởi cho nhau , cô gái là cầu nối cho ba ở Tân Định và mẹ ở Cầu Kho, để nhớ kỹ niệm nên thơ đó cả hai quyết định đặt cho tôi tên nầy, khi tôi mới lớn mẹ đã cho xem hình cô bấy giờ đã trở nên một ca sĩ khá nổi tiếng...! chắc cô ngưỡng mộ tiếng hát của mẹ tôi nên lớn lên theo nghề nầy ? Một cái vòng lẩn quẩn dễ thương.....
Mẹ chỉ lớn hơn tôi có 18 tuổi ! Càng sinh con mẹ càng đẹp ra ! Năm nào đến mùa Thu là tôi cũng được nghe mẹ hát hai bản nhạc nầy, tôi chưa hiểu hết lời bài hát nhưng nó như là một lời ru êm đềm của mẹ trong những buổi chiều Thu xa xưa, khoảng thời gian gia đình tôi thật hạnh phúc !!
Mẹ và ba quen nhau lúc mẹ rời bỏ Bạc Liêu ra đi, ban ngày ba mẹ đi làm, ban đêm dạy học cho người nghèo mù chữ, ba mẹ tham gia hội Khuyến học của Bình Dân Học Vụ, ngoài những đêm dạy học ba mẹ còn gặp nhau trong sinh hoạt văn nghệ, ba mẹ cùng một thời với Thái Thanh và Hoài Trung, Hoài Bắc, chiều chiều tiếng hát của mẹ được truyền qua đài phát thanh. Theo lời mẹ, tên của tôi là do ba mẹ chọn giống tên cô bé nhà mẹ trọ, cô bé đã giúp chuyển thư của ba mẹ gởi cho nhau , cô gái là cầu nối cho ba ở Tân Định và mẹ ở Cầu Kho, để nhớ kỹ niệm nên thơ đó cả hai quyết định đặt cho tôi tên nầy, khi tôi mới lớn mẹ đã cho xem hình cô bấy giờ đã trở nên một ca sĩ khá nổi tiếng...! chắc cô ngưỡng mộ tiếng hát của mẹ tôi nên lớn lên theo nghề nầy ? Một cái vòng lẩn quẩn dễ thương.....
Sau khi lập gia đình, ba mẹ đã lo vun quén cho tổ ấm, không còn tham
gia đàn hát như trước, chị em tôi thực sự sống trong hạnh phúc của bốn
mùa ! Tôi chỉ thấy mùa Thu thật đáng yêu qua ánh đèn cầy lung linh trong
những chiếc lồng đèn màu sắc rực rỡ, cùng thích thú khi được thưởng
thức bánh Trung thu thơm ngon.... Ba lúc nào cũng mua ba
hộp bánh , một để biếu cho bà nội còn lại là cho cả nhà !
Ba mẹ còn có quà của bác Vạch, bác là người Hoa bác chịu ơn của ba việc gì đó tôi không nhớ, nhưng đến dịp Trung Thu là bác luôn tặng gia đình tôi nguyên một cái bánh nướng tròn to, bác cười hề hề và nói tặng cho ba mẹ tôi cả một "ông trăng" , có lần chị em tôi được bác cho một hộp bánh nướng có mấy mẹ con nhà heo trông thật dễ thương ! Em gái tôi còn nhỏ chả thấy đẹp, món quà vừa trao qua tay em là nó đã mở ra, bốc ngay con heo mẹ lớn nhất mà ngoạm cái đầu ! Tôi đã khóc thật nhiều vì thương đàn heo con mất mẹ !! Có lẻ điều nầy đã vận vào chị em tôi , khiến cho mẹ không còn gần chị em tôi nữa ?!....
Đèn Trung Thu mà tôi chọn lúc nào cũng là chiếc lồng đèn con cá, tôi thích lồng đèn con cá vì cậu ba kể cho nghe sự tích cá vượt vũ môn, sau ba lần vượt qua ba cửa ải cá sẽ thay đổi vây, vẫy rồi cuối cùng hoá rồng bay lên cao ! không biết có phải vì lời kể hấp dẫn hay hình ảnh của con cá "anh dũng" kia, tôi đâm ra thích con cá, ba cũng đồng ý đèn Trung Thu "đúng điệu " nhất là đèn xếp bằng giấy và đèn con cá .....Để không trùng nhau năm thì tôi chọn con cá đuôi tròn , năm lại đuôi nhọn, khi màu vàng, lúc màu cam.... Trước sân nhà ba mẹ còn treo hai đèn lồng tròn to hai bên mái hiên.....Khi có em trai ba còn lấy lon sữa bò cắt ra gắn vào một cây dài để đẩy bên trong cái lon có gắn đèn cầy, em tôi cười thích thú mỗi lần ba đẩy cái lồng đèn, nó quay có đèn cháy sáng lại kêu lóc cóc vui tai nhờ cái nút khoén ba gắn !
Chị em tôi cùng bọn trẻ hàng xóm như anh em Quân , Thuyên, Nhu và Ánh... được chơi đón Trung Thu cả tuần trước và sau Trung Thu. Ngay đêm Trung Thu ba nói lúc nào cũng có cơn mưa ngâu nhỏ và sau đó trăng sẽ ló dạng tròn và đẹp hơn bao giờ hết, theo ba trăng rằm tháng tám lúc nào cũng tròn to , đẹp và sáng nhất so với các đêm trăng rằm khác...Vui biết bao nhiêu khi cả nhà quây quần ngoài sân ăn bánh uống trà ngắm trăng, có hai bạn thân của cậu Ba và ông ba Ưu ở nhà đối diện nói chuyện râm ran tới khuya,...!
Bác Ba tôi đi thăm con ở Pháp về , quà Trung Thu của bác cho chị em tôi là con búp bê to bằng một em bé sơ sinh, búp bê biết khóc khi lật úp nó , mái tóc dài vàng óng với đôi mắt xanh trong vắt có hai hàng mi cong chớp chớp, đặt nằm xuống thì nó nhắm mắt....Em gái tôi thích lắm, nhất định giành riêng cho mình, thấy vậy ba mẹ tôi chiều chủ nhật dắt chị em tôi đi chơi bàn nhau ghé Charner mua cho tôi thêm con lật đật màu đỏ, cũng nhập từ Pháp. Nhìn ba tôi kéo ngã nghiêng con lật dật về mọi phía thế mà sau vài lần chao đảo con lật đật vẫn bật dậy , khuôn mặt tròn xoe vẫn giữ nụ cười tươi đứng vững như chưa hề bị lật ngã...Tôi bỗng yêu thích con lật đật nầy, hình ảnh món đồ chơi đã nhen nhúm trong tôi một ý thức vươn lên dù lúc đó tôi yếu đuối hay khóc, và tôi đã nhường con búp bê cho em gái ! Con lật đật. lồng đèn con cá ....đó là những bài học đầu tiên nâng đỡ ý chí cho tôi sau nầy mỗi khi tôi thất bại sa sút tinh thần....
Được sở hữu con búp bê, đêm Trung Thu em tôi lại không thích chơi lồng đèn, nó bắt Quân cho búp bê nằm ngủ lột áo búp bê ra, gắn cây đèn cầy lên bụng... Quân không làm thì nó khóc, không có em gái lại hiền lành nên Quân làm cho nó, không biết em tôi loay hoay thế nào cây đèn cầy ngã xuống ! Cả đám chỉ nghe một tiếng "Phùm" và một vòng chớp loé sáng, con búp bê hoàn toàn biến mất không để lại một dấu vết tồn tại nào !! Tôi đã khóc cho sự mất mát của lần đầu tiên nầy, mùa Thu bắt đầu không còn trọn vẹn hạnh phúc.....Rồi tôi lại nhường con lật đật cho em, tuy nó ít khóc, nhưng đã khóc thì thật là dai dẳng.....Mãi hoài hai món đồ chơi thân yêu đó tôi không hề quên , cho tới bây giờ dù lớn tuổi nhưng tôi vẫn hay đứng thật lâu nhìn những con búp bê hay con lật đật trong cửa tiệm trong mỗi lần có dịp đi mua sắm ...nhưng không bao giờ tôi tìm thấy được những món đồ chơi giống như ngày xưa.....Trái tim tôi đã thổn thức vì mưa ngâu nay lại khóc vì đau buồn khi phải chia tay với những gì mình yêu thích !...
Tuổi học trò của tôi cũng thay đổi trong mùa Thu nầy, ông Ba vốn là Hiệu trưởng trường Tiểu học công lập Trương minh Giảng cho biết năm sau ông sẽ về hưu, ông thuyết phục ba mẹ cho tôi vào học trường của ông, lúc đó tôi mới tám tuổi đang học lớp nhất trường tư thục Trí Tri gần nhà, ông nói tôi học sớm quá, vào trường ông tôi sẽ phải học lùi lại lớp nhì mà vẫn còn non choẹt ! Ba mẹ thích tôi học sớm nhưng ông cố thuyết phục học lại như vậy sẽ vững , sau nầy thi vào Gia Long dễ đậu hơn, ấy vậy mà vẫn còn nhỏ tuổi, năm thi đầu tiên vào Gia Long ba phải làm đơn xin thi thử và xin miễn tuổi cho tôi !
Đám rước đèn Trung Thu của chúng tôi đi từ đầu xóm đến chặn cuối là nhà tôi, mỗi khi đi ngang qua nhà bà Tư Bình An (bà có hai con trai tên Bình và An xấp xỉ tuổi cậu Ba tôi), lúc nào bà cũng chạy ra ôm em gái tôi nựng nịu, đã vậy bà còn chọc tôi : " Mai ơi , má mày đẹp, sinh ra em gái mày cũng đẹp, hai mẹ con mặt trái soan....Còn con mặt....bánh bèo chẳng đẹp chút nào, mai mốt lớn lên học Gia Long mặc áo dài, tóc dài bới củ tỏi, bảo đảm con sẽ ....già giống bà Tư !! Chắc má con lượm con ở đâu đem về nuôi, hay má con là "má ghẻ "...! "
Lần đầu tiên nghe bà Tư nói đêm Trung Thu đó tôi không còn niềm vui nữa, trái tim nhỏ bé của tôi có nỗi buồn vương vấn, có lẻ bà Tư nói đúng ? Rõ ràng mẹ tôi đẹp, em gái tôi xinh như búp bê, nó còn có cặp mắt mí lót y như đôi mắt mẹ.... Tôi đã lén lấy album gia đình ra xem, trong album chỉ duy nhất tôi có hình chụp lúc bé được rọi lớn ra, tôi tự lý luận nếu là con nuôi sao mẹ kể đã cầu xin cho tôi vào mỗi đêm trăng rằm khi còn trong bụng mẹ ? Lúc nhỏ tôi cũng trông dễ thương có đôi mắt toàn tròng đen và lại hai mí, chắc là tôi giống ba, vì ba mắt cũng hai mí....Tôi tủi thân tự hỏi sao mẹ không ước nếu tôi là con gái , thì sẽ xinh đẹp như chị Hằng Nga, xin làm gì cả một mảnh trăng tròn để giờ bà Tư nói mặt tôi giống....bánh bèo !! Đã vậy cung Trăng có cả chú Cuội, không chừng tôi lại xấu và ngu ngơ như chú Cuội ? Chỉ có vậy mà trái tim bé nhỏ của tôi thổn thức, vì thế khi thi đậu vào Gia Long , ngoài cây bút máy Pilot có ngòi viết mạ vàng và chiếc đồng hồ Olma cũng mạ vàng của ba tôi cho , mẹ hỏi tôi muốn mẹ thưởng món gì, tôi không ngần ngại trả lời liền cho tôi đi uốn tóc . tôi không thích mặc áo dài lại thắt hai bím tóc.....Lời nói của bà Tư Bình An vẫn còn ám ảnh và tôi sợ tôi sẽ giống bà Tư khi mặc áo dài ....!! Bây giờ nghĩ lại , tôi tự cười một mình, trái tim của tôi quả là non nớt làm sao ?!!...
Mùa Thu có ba tháng cho ba vầng trăng, trăng tháng bảy, trăng tháng tám và trăng tháng chín...Tôi cũng yêu ngày rằm tháng bảy, nhớ những đêm rằm lễ Vu Lan mẹ dắt hai chị em đi chùa Phật Bửu Tự ở gần nhà, lúc đó nhìn những pho tượng Phật to lớn hai chị em tôi không dám đến gần, sợ nhất là ông Thiện và ông Ác, thế nhưng không khí đông vui và được sư thầy cho quà làm hai chị em bớt sợ, càng về đêm tiếng đọc kinh và chuông mỏ ngân nga êm tai khiến hai chị em tôi thiu thiu ngủ, nằm gối đầu trên đùi mẹ , sau khi mõi mệt vì đứng lên ngồi xuống bắt chước lạy sám hối với mẹ...
Vui nhất là trong tháng bảy cả nhà tề tựu đợi mẹ bày biện cúng cô hồn, vào thời điểm này trẻ con rất hiền không có ai giựt quà, cho nên cúng xong người lớn trẻ con trong nhà tha hồ chọn quà mẹ phân phát, cậu Ba cũng rủ bạn bè tới ăn uống cho vui...
Gia đình tôi dọn về nhà mới ngay rằm tháng bảy là rằm đầu tiên chúng tôi xa mẹ, chị em tôi quây quần chơi với nhau trước cửa nhà với nhiều bỡ ngỡ, cái sân nhỏ xíu không còn rộng rãi như sân nhà cũ !....Bây giờ tôi đã biết sự mất mát và chia ly của mùa Thu, đi làm về ba lại để nhạc mùa Thu, tôi được nghe trọn vẹn phần sau của hai bản nhạc mà mẹ thường hát vào những ngày Thu xa xưa.....Hẳn là ba buồn lắm đây ! Tôi thương ba, thương cho các chị em tôi, ba đưa tiền cho tôi dắt các em ra chợ chọn lồng đèn, tôi không còn là con bé con nằm nghe mẹ hát và thiu thiu ngủ, đi làm về ba vẫn ghé Chợ Cũ mua ba hộp bánh như xưa.....Không hiểu sao bác Vạch cũng không đến nữa, ba nói bác về Hồng Kông làm ăn rồi ! Thế là mất đi thêm một vầng trăng, mất thêm nguồn vui của gia đình....
Lâu dần do sự biến đổi của cuộc sống mẹ tôi không còn nhắc đến việc xoa bụng nhìn trăng cầu phúc cho tôi, nhưng lời mẹ nói , câu chuyện cá vượt vũ môn của cậu và hình ảnh dễ thương luôn bật dậy của con lật đật đã làm điểm tựa cho tôi mỗi khi tôi vấp ngã.....Tôi cám ơn mẹ đã ao ước cho con gái mình cả một vầng trăng tròn và sáng ! Cho dù đó không phải là ánh trăng rằm tháng tám, là vầng trăng sáng và đẹp nhất, nhưng đó là vầng trăng kỷ niệm của tình cha, nghĩa mẹ, có cả tấm lòng thương yêu của cậu, ....
Ngày tháng qua đi tôi lại đau khổ khi phải khóc chia ly với người mình thương mến, anh đã chọn ngày rằm tháng bảy, ngày lễ Vu Lan, ngày Xá tội vong nhân để ra đi vĩnh viễn như một lời...tạ lỗi vì đã sống không trọn vẹn một kiếp người, không đền ơn phụ mẫu và đã bỏ lại sau lưng một lời hứa từ mười năm trước với ngoại tôi tại tỉnh nhỏ Bạc Liêu xa xôi....Mùa Thu thật sự là Thu với bao mất mát chia lìa .....!!
Sau năm 75, ba tôi không còn mua bánh nữa, tối Trung Thu tôi dắt cháu ra chợ gần nhà mua một hộp bánh về bày ra trước cửa cúng, cuộc sống khó khăn không còn ánh sáng lung linh của lồng đèn như xưa nhưng vẫn còn chút ấm áp vì tôi còn có ba, lúc nào ba cũng nhắc trước khi tôi đi mua bánh nhớ mang theo dù vì đêm rằm Trung Thu nào cũng có mưa, hết mưa hãy dọn ra cúng đón trăng.....Mẹ tôi mất từ 1980, những đêm Trung Thu còn ba, có cháu bên cạnh với tiếng cười giòn khi đốt đèn chơi với trẻ hàng xóm, nhìn lên cao thấy ánh trăng tôi lại như thấy mẹ, giờ tôi mới hiểu ra mẹ cho tôi cả một vầng trăng sáng, trong đó có nét đẹp dịu dàng vĩnh cữu trong sáng của chị Hằng Nga, sự chân chất thật thà của chú Cuôi dưới gốc cây đa và Hằng Nga mãi mãi không bao giờ cô độc vì lúc nào cũng có thỏ ngọc bầu bạn !! Thật ý nghĩa biết bao ! Thế mà vì lời nói đùa của bà Tư Bình An sau nầy tôi không dám gần mẹ và cũng chưa bao giờ cám ơn mẹ đã cho tôi cả một vầng trăng !
Với đêm Trung Thu tôi có ba, với ánh trăng tôi có mẹ, nhưng với rằm tháng bảy tôi sẽ nguyện cầu cho tất cả những người thân yêu của tôi đã ra đi mà không bao giờ gặp lai !! Người ra đi ngày Vu lan không biết có thể nhờ chim Ô thước bắc cầu như Ngưu lang Chức nữ để hàng năm được gặp lại nhau trong mùa mưa ngâu tháng tám không nhỉ ?!
Riêng tôi, tôi chỉ cần được gặp lại anh một lần thôi chim Ô thước ơi !!
NamMai Phan thị Ngọc Diệp
Ba mẹ còn có quà của bác Vạch, bác là người Hoa bác chịu ơn của ba việc gì đó tôi không nhớ, nhưng đến dịp Trung Thu là bác luôn tặng gia đình tôi nguyên một cái bánh nướng tròn to, bác cười hề hề và nói tặng cho ba mẹ tôi cả một "ông trăng" , có lần chị em tôi được bác cho một hộp bánh nướng có mấy mẹ con nhà heo trông thật dễ thương ! Em gái tôi còn nhỏ chả thấy đẹp, món quà vừa trao qua tay em là nó đã mở ra, bốc ngay con heo mẹ lớn nhất mà ngoạm cái đầu ! Tôi đã khóc thật nhiều vì thương đàn heo con mất mẹ !! Có lẻ điều nầy đã vận vào chị em tôi , khiến cho mẹ không còn gần chị em tôi nữa ?!....
Đèn Trung Thu mà tôi chọn lúc nào cũng là chiếc lồng đèn con cá, tôi thích lồng đèn con cá vì cậu ba kể cho nghe sự tích cá vượt vũ môn, sau ba lần vượt qua ba cửa ải cá sẽ thay đổi vây, vẫy rồi cuối cùng hoá rồng bay lên cao ! không biết có phải vì lời kể hấp dẫn hay hình ảnh của con cá "anh dũng" kia, tôi đâm ra thích con cá, ba cũng đồng ý đèn Trung Thu "đúng điệu " nhất là đèn xếp bằng giấy và đèn con cá .....Để không trùng nhau năm thì tôi chọn con cá đuôi tròn , năm lại đuôi nhọn, khi màu vàng, lúc màu cam.... Trước sân nhà ba mẹ còn treo hai đèn lồng tròn to hai bên mái hiên.....Khi có em trai ba còn lấy lon sữa bò cắt ra gắn vào một cây dài để đẩy bên trong cái lon có gắn đèn cầy, em tôi cười thích thú mỗi lần ba đẩy cái lồng đèn, nó quay có đèn cháy sáng lại kêu lóc cóc vui tai nhờ cái nút khoén ba gắn !
Chị em tôi cùng bọn trẻ hàng xóm như anh em Quân , Thuyên, Nhu và Ánh... được chơi đón Trung Thu cả tuần trước và sau Trung Thu. Ngay đêm Trung Thu ba nói lúc nào cũng có cơn mưa ngâu nhỏ và sau đó trăng sẽ ló dạng tròn và đẹp hơn bao giờ hết, theo ba trăng rằm tháng tám lúc nào cũng tròn to , đẹp và sáng nhất so với các đêm trăng rằm khác...Vui biết bao nhiêu khi cả nhà quây quần ngoài sân ăn bánh uống trà ngắm trăng, có hai bạn thân của cậu Ba và ông ba Ưu ở nhà đối diện nói chuyện râm ran tới khuya,...!
Bác Ba tôi đi thăm con ở Pháp về , quà Trung Thu của bác cho chị em tôi là con búp bê to bằng một em bé sơ sinh, búp bê biết khóc khi lật úp nó , mái tóc dài vàng óng với đôi mắt xanh trong vắt có hai hàng mi cong chớp chớp, đặt nằm xuống thì nó nhắm mắt....Em gái tôi thích lắm, nhất định giành riêng cho mình, thấy vậy ba mẹ tôi chiều chủ nhật dắt chị em tôi đi chơi bàn nhau ghé Charner mua cho tôi thêm con lật đật màu đỏ, cũng nhập từ Pháp. Nhìn ba tôi kéo ngã nghiêng con lật dật về mọi phía thế mà sau vài lần chao đảo con lật đật vẫn bật dậy , khuôn mặt tròn xoe vẫn giữ nụ cười tươi đứng vững như chưa hề bị lật ngã...Tôi bỗng yêu thích con lật đật nầy, hình ảnh món đồ chơi đã nhen nhúm trong tôi một ý thức vươn lên dù lúc đó tôi yếu đuối hay khóc, và tôi đã nhường con búp bê cho em gái ! Con lật đật. lồng đèn con cá ....đó là những bài học đầu tiên nâng đỡ ý chí cho tôi sau nầy mỗi khi tôi thất bại sa sút tinh thần....
Được sở hữu con búp bê, đêm Trung Thu em tôi lại không thích chơi lồng đèn, nó bắt Quân cho búp bê nằm ngủ lột áo búp bê ra, gắn cây đèn cầy lên bụng... Quân không làm thì nó khóc, không có em gái lại hiền lành nên Quân làm cho nó, không biết em tôi loay hoay thế nào cây đèn cầy ngã xuống ! Cả đám chỉ nghe một tiếng "Phùm" và một vòng chớp loé sáng, con búp bê hoàn toàn biến mất không để lại một dấu vết tồn tại nào !! Tôi đã khóc cho sự mất mát của lần đầu tiên nầy, mùa Thu bắt đầu không còn trọn vẹn hạnh phúc.....Rồi tôi lại nhường con lật đật cho em, tuy nó ít khóc, nhưng đã khóc thì thật là dai dẳng.....Mãi hoài hai món đồ chơi thân yêu đó tôi không hề quên , cho tới bây giờ dù lớn tuổi nhưng tôi vẫn hay đứng thật lâu nhìn những con búp bê hay con lật đật trong cửa tiệm trong mỗi lần có dịp đi mua sắm ...nhưng không bao giờ tôi tìm thấy được những món đồ chơi giống như ngày xưa.....Trái tim tôi đã thổn thức vì mưa ngâu nay lại khóc vì đau buồn khi phải chia tay với những gì mình yêu thích !...
Tuổi học trò của tôi cũng thay đổi trong mùa Thu nầy, ông Ba vốn là Hiệu trưởng trường Tiểu học công lập Trương minh Giảng cho biết năm sau ông sẽ về hưu, ông thuyết phục ba mẹ cho tôi vào học trường của ông, lúc đó tôi mới tám tuổi đang học lớp nhất trường tư thục Trí Tri gần nhà, ông nói tôi học sớm quá, vào trường ông tôi sẽ phải học lùi lại lớp nhì mà vẫn còn non choẹt ! Ba mẹ thích tôi học sớm nhưng ông cố thuyết phục học lại như vậy sẽ vững , sau nầy thi vào Gia Long dễ đậu hơn, ấy vậy mà vẫn còn nhỏ tuổi, năm thi đầu tiên vào Gia Long ba phải làm đơn xin thi thử và xin miễn tuổi cho tôi !
Đám rước đèn Trung Thu của chúng tôi đi từ đầu xóm đến chặn cuối là nhà tôi, mỗi khi đi ngang qua nhà bà Tư Bình An (bà có hai con trai tên Bình và An xấp xỉ tuổi cậu Ba tôi), lúc nào bà cũng chạy ra ôm em gái tôi nựng nịu, đã vậy bà còn chọc tôi : " Mai ơi , má mày đẹp, sinh ra em gái mày cũng đẹp, hai mẹ con mặt trái soan....Còn con mặt....bánh bèo chẳng đẹp chút nào, mai mốt lớn lên học Gia Long mặc áo dài, tóc dài bới củ tỏi, bảo đảm con sẽ ....già giống bà Tư !! Chắc má con lượm con ở đâu đem về nuôi, hay má con là "má ghẻ "...! "
Lần đầu tiên nghe bà Tư nói đêm Trung Thu đó tôi không còn niềm vui nữa, trái tim nhỏ bé của tôi có nỗi buồn vương vấn, có lẻ bà Tư nói đúng ? Rõ ràng mẹ tôi đẹp, em gái tôi xinh như búp bê, nó còn có cặp mắt mí lót y như đôi mắt mẹ.... Tôi đã lén lấy album gia đình ra xem, trong album chỉ duy nhất tôi có hình chụp lúc bé được rọi lớn ra, tôi tự lý luận nếu là con nuôi sao mẹ kể đã cầu xin cho tôi vào mỗi đêm trăng rằm khi còn trong bụng mẹ ? Lúc nhỏ tôi cũng trông dễ thương có đôi mắt toàn tròng đen và lại hai mí, chắc là tôi giống ba, vì ba mắt cũng hai mí....Tôi tủi thân tự hỏi sao mẹ không ước nếu tôi là con gái , thì sẽ xinh đẹp như chị Hằng Nga, xin làm gì cả một mảnh trăng tròn để giờ bà Tư nói mặt tôi giống....bánh bèo !! Đã vậy cung Trăng có cả chú Cuội, không chừng tôi lại xấu và ngu ngơ như chú Cuội ? Chỉ có vậy mà trái tim bé nhỏ của tôi thổn thức, vì thế khi thi đậu vào Gia Long , ngoài cây bút máy Pilot có ngòi viết mạ vàng và chiếc đồng hồ Olma cũng mạ vàng của ba tôi cho , mẹ hỏi tôi muốn mẹ thưởng món gì, tôi không ngần ngại trả lời liền cho tôi đi uốn tóc . tôi không thích mặc áo dài lại thắt hai bím tóc.....Lời nói của bà Tư Bình An vẫn còn ám ảnh và tôi sợ tôi sẽ giống bà Tư khi mặc áo dài ....!! Bây giờ nghĩ lại , tôi tự cười một mình, trái tim của tôi quả là non nớt làm sao ?!!...
Mùa Thu có ba tháng cho ba vầng trăng, trăng tháng bảy, trăng tháng tám và trăng tháng chín...Tôi cũng yêu ngày rằm tháng bảy, nhớ những đêm rằm lễ Vu Lan mẹ dắt hai chị em đi chùa Phật Bửu Tự ở gần nhà, lúc đó nhìn những pho tượng Phật to lớn hai chị em tôi không dám đến gần, sợ nhất là ông Thiện và ông Ác, thế nhưng không khí đông vui và được sư thầy cho quà làm hai chị em bớt sợ, càng về đêm tiếng đọc kinh và chuông mỏ ngân nga êm tai khiến hai chị em tôi thiu thiu ngủ, nằm gối đầu trên đùi mẹ , sau khi mõi mệt vì đứng lên ngồi xuống bắt chước lạy sám hối với mẹ...
Vui nhất là trong tháng bảy cả nhà tề tựu đợi mẹ bày biện cúng cô hồn, vào thời điểm này trẻ con rất hiền không có ai giựt quà, cho nên cúng xong người lớn trẻ con trong nhà tha hồ chọn quà mẹ phân phát, cậu Ba cũng rủ bạn bè tới ăn uống cho vui...
Gia đình tôi dọn về nhà mới ngay rằm tháng bảy là rằm đầu tiên chúng tôi xa mẹ, chị em tôi quây quần chơi với nhau trước cửa nhà với nhiều bỡ ngỡ, cái sân nhỏ xíu không còn rộng rãi như sân nhà cũ !....Bây giờ tôi đã biết sự mất mát và chia ly của mùa Thu, đi làm về ba lại để nhạc mùa Thu, tôi được nghe trọn vẹn phần sau của hai bản nhạc mà mẹ thường hát vào những ngày Thu xa xưa.....Hẳn là ba buồn lắm đây ! Tôi thương ba, thương cho các chị em tôi, ba đưa tiền cho tôi dắt các em ra chợ chọn lồng đèn, tôi không còn là con bé con nằm nghe mẹ hát và thiu thiu ngủ, đi làm về ba vẫn ghé Chợ Cũ mua ba hộp bánh như xưa.....Không hiểu sao bác Vạch cũng không đến nữa, ba nói bác về Hồng Kông làm ăn rồi ! Thế là mất đi thêm một vầng trăng, mất thêm nguồn vui của gia đình....
Lâu dần do sự biến đổi của cuộc sống mẹ tôi không còn nhắc đến việc xoa bụng nhìn trăng cầu phúc cho tôi, nhưng lời mẹ nói , câu chuyện cá vượt vũ môn của cậu và hình ảnh dễ thương luôn bật dậy của con lật đật đã làm điểm tựa cho tôi mỗi khi tôi vấp ngã.....Tôi cám ơn mẹ đã ao ước cho con gái mình cả một vầng trăng tròn và sáng ! Cho dù đó không phải là ánh trăng rằm tháng tám, là vầng trăng sáng và đẹp nhất, nhưng đó là vầng trăng kỷ niệm của tình cha, nghĩa mẹ, có cả tấm lòng thương yêu của cậu, ....
Ngày tháng qua đi tôi lại đau khổ khi phải khóc chia ly với người mình thương mến, anh đã chọn ngày rằm tháng bảy, ngày lễ Vu Lan, ngày Xá tội vong nhân để ra đi vĩnh viễn như một lời...tạ lỗi vì đã sống không trọn vẹn một kiếp người, không đền ơn phụ mẫu và đã bỏ lại sau lưng một lời hứa từ mười năm trước với ngoại tôi tại tỉnh nhỏ Bạc Liêu xa xôi....Mùa Thu thật sự là Thu với bao mất mát chia lìa .....!!
Sau năm 75, ba tôi không còn mua bánh nữa, tối Trung Thu tôi dắt cháu ra chợ gần nhà mua một hộp bánh về bày ra trước cửa cúng, cuộc sống khó khăn không còn ánh sáng lung linh của lồng đèn như xưa nhưng vẫn còn chút ấm áp vì tôi còn có ba, lúc nào ba cũng nhắc trước khi tôi đi mua bánh nhớ mang theo dù vì đêm rằm Trung Thu nào cũng có mưa, hết mưa hãy dọn ra cúng đón trăng.....Mẹ tôi mất từ 1980, những đêm Trung Thu còn ba, có cháu bên cạnh với tiếng cười giòn khi đốt đèn chơi với trẻ hàng xóm, nhìn lên cao thấy ánh trăng tôi lại như thấy mẹ, giờ tôi mới hiểu ra mẹ cho tôi cả một vầng trăng sáng, trong đó có nét đẹp dịu dàng vĩnh cữu trong sáng của chị Hằng Nga, sự chân chất thật thà của chú Cuôi dưới gốc cây đa và Hằng Nga mãi mãi không bao giờ cô độc vì lúc nào cũng có thỏ ngọc bầu bạn !! Thật ý nghĩa biết bao ! Thế mà vì lời nói đùa của bà Tư Bình An sau nầy tôi không dám gần mẹ và cũng chưa bao giờ cám ơn mẹ đã cho tôi cả một vầng trăng !
Với đêm Trung Thu tôi có ba, với ánh trăng tôi có mẹ, nhưng với rằm tháng bảy tôi sẽ nguyện cầu cho tất cả những người thân yêu của tôi đã ra đi mà không bao giờ gặp lai !! Người ra đi ngày Vu lan không biết có thể nhờ chim Ô thước bắc cầu như Ngưu lang Chức nữ để hàng năm được gặp lại nhau trong mùa mưa ngâu tháng tám không nhỉ ?!
Riêng tôi, tôi chỉ cần được gặp lại anh một lần thôi chim Ô thước ơi !!
NamMai Phan thị Ngọc Diệp
