Đây là Truyện ngắn đầu tiên của Nam Mai , truyện được viết ra một phần do sự khuyến khích của bạn tôi Thu Giang, một phần để nhớ quãng đời chị em tôi đã sống thật hạnh phúc với ba tôi !!...
Truyện đã được chọn đăng trong báo Xuân Toronto kỷ niệm 25 năm thành lập Gia Long Toronto 2013
Cám ơn ba, cám ơn Thu Giang nhờ đó NM mới có thể viết được truyện nầy để ghi nhớ một phần đời của gia đình mình.....
Cùng với truyện ngắn " Hoa vàng vẫn nở " này là truyện ngắn " Sơn Lào " , " Ký ức mùa Thu " cũng của NM, được post trong chủ đề " Tại sao tôi chọn Nam Mai - Những ngày tháng không quên " , mời các bạn xem chút kỹ niệm vui của NM thời thơ ấu với các em và những người bạn láng giềng thật dễ thương......
Xin được chia sẻ cùng các bạn !! NM
Hoa vàng lại nở mang nhớ thương,
Hoa che bóng mát chốn miên trường.....
Mai đây nếu phải chia tay nữa,
NM
Hoa vàng vẫn nở......
Ngày còn bé, lúc tôi còn sống chung với ba má ở đường Cao Thắng sau nhà
lầu năm tầng, vì ngày xưa không có nhà cao
tầng nhiều
cho nên cái chung cư năm tầng ở đường Cao Thắng ai cũng biết, đi cyclo
hay taxi không cần phải nói tên đường , chỉ cần nói đi về nhà lầu năm
tầng là tài xế đã gật đầu tiếp lời " Có phải đường Cao Thắng không ?"
Căn nhà tôi sống không phải là nhà lầu đó, nó nằm trong ngõ hẻm dài, nối
liền
đường Cao Thắng thông qua đường Phan Thanh Giãn đối diện với Chợ Hai
Mươi
Lúc đó tôi chỉ có hai chị em, khi dọn về trong ký ức tuổi thơ tôi nhớ căn nhà thật dễ thương và rất nên thơ, ba tôi đã mua hai cái nền nhà có chiều dài hơi sâu , căn nhà rộng bề ngang, khoảng sân phía trước chưa rào, ba tôi xới đất, mua hột giống củ cải trắng và cà rốt về trồng, ba tôi còn làm một cái chuồng lưới ở góc sân nuôi thỏ cho chị em tôi coi... Duy nhất ba tôi chỉ trồng một cây Dạ lý hương, cây lớn phát triển thành một bụi to, quanh năm trổ hoa từng chùm thơm ngào ngạt, nhất là về ban đêm, ai đi tìm nhà tôi chỉ cần hỏi "Nhà Cô Năm có bụi Dạ lý hương" mà không cần nói số nhà là có thể tìm ra thật dễ dàng , vì ba tôi thứ năm và trong xóm chỉ có nhà tôi là trồng hoa này .....
Khi em gái tôi vừa hai tuổi thì ba má tôi vui mừng cho hay hai chị em tôi sắp có "em trai" ! Điều này cũng dễ hiểu là ba má tôi không biết nhờ ai chỉ vẻ rành việc tính tuổi của ba mẹ để có thể quyết định sinh trai hay gái theo ý muốn, thời đó không có khoa học tính toán và cũng không siêu âm, nhưng qua kinh nghiệm hướng dẫn cho nhiều người thành công cho nên ba má tôi quyết định năm sau sẽ sinh em trai ! Má tôi còn vui mừng kể lại trong lúc ngủ nằm mộng thấy có một ông tiên mặc toàn trắng, cỡi con ngựa có cánh cũng màu trắng bay từ trên trời xuống, trên tay bế một bé trai và trao nó cho má tôi . Thế là ba má tôi rất vui sữa soạn thật chu đáo để đón em trai sắp ra đời, cây dạ lý hương và chuồng thỏ cũng như mảnh vườn nhỏ trồng củ cải được dẹp bỏ, có lẻ cho thoáng và phần vì từ khi ốm nghén em trai, má tôi bỗng nhiên không chịu nỗi mùi hoa dạ lý nữa và than ngộp , hàng xóm cũng nói bụi cây dạ lý rợp quá là chỗ dễ lôi kéo rắn lục trú ngụ vì rắn lục rất thích mùi hoa nầy !
Mảnh vườn nhỏ được san bằng , ba và cậu cùng nhau làm hàng rào cao bằng cây sơn trắng, cái sân bây giờ từ hàng ba được lót gạch bông trở ra tráng ciment, từ cửa nhà ra cổng hai bên xây rảnh để trồng cây và rảnh còn được xây vòng theo hàng rào, ba má tôi đặt mua những cây hoa hồng trắng và hồng phấn gốc từ Đà lạt của vườn cây cảnh đường Nguyễn Trải về trồng, họ bao tất cả từ cây tới đất và trồng trọt !! Chỉ trong một ngày nhà tôi không còn là căn nhà vườn Dạ lý hương mà nổi tiếng là căn nhà hoa hồng thơm bát ngát , hoa to và đẹp....hàng xóm rất " ngưỡng mộ" kéo tới xem và trầm trồ...........Má tôi lại tự nhiên thèm món ăn Tây, thế là chiều chiều sau giờ tan sở ba tôi dẫn cả nhà xuống Chợ Cũ ăn đồ Tây ròng rả, và theo ước muốn cũng như trong chiêm bao , cả hai quyết định khi nào em tôi sinh ra sẽ đặt tên Bữu Tài......Tôi còn nhỏ không hiểu ý nghĩa chỉ cảm thấy không thích mấy nhưng vui vì sắp có em trai, chắc nó sẽ hiền và không mè nheo nhỏng nhẻo như em gái kế của tôi....Em trai tôi được sinh ra trong sự vui mừng chào đón cuả nội và ngoại, ngoại tìm bà vú dắt từ dưới quê lên và cả nhà kéo ra ngồi chờ ở nhà bảo sanh....
Ở góc sân sát cạnh nhà hàng xóm , ba tôi xây một cái bồn trồng cây vú sữa hột gà, một giống vú sữa mới mà ba má tôi có được nhờ người quen biếu cho khi đi Xiêm về, kế bên gốc vú sữa là cây sơ ri cũng do bác Mẫn làm cùng sở đem từ vườn Gò Công lên cho....Cây vú sữa và cây sơ ri lớn rất nhanh, khi em trai thôi nôi biết đi thì ba tôi lại dẹp hoa hồng , vì cây hồng không quen khí hậu và không rành chăm sóc cho nên cây ốm và mọc cao thật cao cắt bớt đi lại trụi lủi ít hoa, nhưng lo nhất là sợ em tôi té nhào vào cây có gai , thế là dẹp bỏ hoa hồng, thay vào những bụi cây huệ đất và một chậu to giữa sân : cây sứ cùi màu hồng !! Và hai năm sau nữa em trai thứ hai ra đời theo đúng ước muốn tiêu chuẩn : hai gái và hai trai của ba má tôi, em trai thứ hai được đặt tên Tâm, Bữu Tâm, có Tài thì phải có Tâm phải chăng ước muốn muôn đời của tất cả các bậc cha mẹ là như vậy ? Sau nầy lớn lên khi hiểu ý chữ Bữu tôi nói đùa ba má tôi muốn có cả quan võ lẫn quan văn !! Vì ông Tiên trong mơ của má tôi mặc đồ trắng cỡi ngựa mang kiếm !
Khi ba má tôi xa nhau, chị em tôi sống với ba, căn nhà bán đi, nhà tôi chỉ kịp ăn lượt " trái chiến đầu mùa" ngon ngọt của cây vú sữa, còn cây sơ ri vì núp dưới bóng cây vú sữa chỉ ra trái một lần và Tài còn bé hái cho nên không có trái nữa . Chị em tôi khóc rất nhiều khi dọn về căn nhà nhỏ bằng phân nửa nhà cũ lại không có sân, nhưng rất gần đường và gần chợ, tôi đã mười tuổi và chuẩn bị thi vô Gia Long, Tâm còn nhỏ , hãy còn ngậm nấm vú đòi mẹ .....
Tuổi nhỏ cũng mau quên và dễ hoà đồng, tôi vẫn buồn nhớ về ngôi nhà cũ thuở còn hạnh phúc xưa, nhớ tất cả cây cảnh và bạn bè xóm cũ...,,,.Căn nhà nầy khi về, sân nhỏ cho nên ba tôi chỉ chở theo cây sứ cùi , tội nghiệp vì không đủ nắng và Tâm cứ ngồi tựa dưới gốc cây , khi cây có hoa thích quá trên cao không hái được, nó cứ nắm gốc cây mà rung cho hoa rụng thế là "long gốc" cây chết dần..... Thay vào cây hoa sứ , Tết năm đó ba tôi trồng cây mai vàng, ba rất chịu khó chăm sóc, cây không lớn bằng cây sứ cũ lại mảnh mai cho nên Tâm không phá nữa, tuy nhiên khg có nắng và chật chội , cây cũng ít hoa , vàng lá xơ xác rồi chết dần, ba tôi cũng dẹp luôn và chỉ trồng hai chậu hoa cảnh hai bên cột cửa rào.
*****
Mỗi cuối tuần chiều thứ bảy ba tôi thường dắt bốn chị em về Tân Định thăm bà nội, từ ngày ông nội mất đi , bà nội chỉ ở quạnh hiu một mình, tuy gần gia đình bác ba giàu có, nhưng nội rất thương cha con tôi mỗi lần cha con tôi qua thăm nội vui lắm có lẻ ba tôi là con trai út, lại lận đận tình duyên, một thân đàn ông còn trẻ lại cương quyết giành nuôi bốn đứa con, lớn nhất chỉ có chín tuổi và nhỏ nhất có hai tuổi còn khóc nhớ mẹ ....
Nhà nội cất theo kiểu xưa, bàn ghế, bàn thờ, bình hoa....toàn đồ cổ, chân bộ ván gõ, bộ bàn ghế đểu có chạm trổ đầu lân, đầu rồng, lúc nhỏ tôi rất sợ, thường co chân không dám thò chân xuống đất sợ đụng những cái mồm đang nhe nanh kia, dù ba tôi nói đó là hình gỗ giả . Sân nhà nội sâu và dài, từ cổng vào nhà được lót gạch Tàu đỏ au phía bên cạnh sân, đối diện với cửa sổ sát cổng rào là ngôi mã đá ong lâu đời, có lẻ xưa lắm, chỉ thấy bốn trụ đá ong đỏ nhỏ nhô lên , phía trên sát hàng rào là cái bia cũng bằng đá ong lổ chổ không có tên tuổi.,.....nếu không biết và không nói chị em tôi cứ nghĩ dây là khu vườn xưa có đá ong, hai bác và ba tôi thường khuyên nội bốc mộ đi, nội tôi chỉ cười và nói : " Cái "Song hồn" đó mình cúng kiến đàng hoàng cho người ta như một người thân thì họ phù hộ cho gia đình chứ có sao đâu, bốc lên đưa vô chùa thì cũng không biết có ai tới thăm nom không ? Ở đây chờ coi có thân nhân nào đến tìm...." Nội và mọi người đều gọi ngôi mã lạng xưa là " Song hồn" vì đó là ngôi mã kép, nghe chừng của một cặp vợ chồng quan xưa
Ban đầu chị em tôi nghe nói sờ sợ, nhưng nội trồng kế bên mã và trên mộ một số chậu đủ thứ cây trái cho nên dần dà chị em tôi mến khu vườn nhỏ nầy vì nhờ nó tôi đở nhớ cái sân nhà cũ . Sát ngoài cổng là cây mãng cầu dai và cây trang trắng, hoa tuy nhỏ không bằng bụi trang đỏ của Ông Tư "đồng hồ" nhà cũ, nhưng có bông quanh năm lại rất thơm, nội nói giống quý, và cứ mồng một hay rằm nếu bận không đi chợ, nội cắt vài cành đẹp để chưng bàn thờ, chen bên cạnh là bụi lá dứa, còn cả dây khoai mỡ lá giống lá trầu nhưng xanh to và mượt mà bóng như bôi mỡ cũng phát triển cho cũ to, nội vẫn đào lên nấu canh chay ....Còn lại nào gừng , xã, ớt sừng, ớt hiểm., cây tắc, cây tần dày lá uống ho., lẻ bạn , rau má bò lềnh khênh.......Nội có tay trồng và yêu cây cảnh cho nên có lần đi ngoài đường thấy cây mai tứ quý ai vứt đi còn rễ nhưng còi cọc, nội lại mang về trồng, chăm sóc và " làm đẹp" thêm khu vườn nho nhỏ nhờ cây xanh tốt trổ hoa vàng cả bốn mùa, hoa đầy cây, có xen những hạt trái chín đỏ và đen trông thật vui mắt......
Sau nầy tôi mới biết ba tôi rất thích hoa màu vàng, nhất là hoa mai , mỗi lần qua thăm nội sau vài ba câu chuyện chị em tôi theo ba ra ngắm nghía khu vườn nầy, và nội cũng theo ra giải thích, vui vì con cháu cũng ưa khu vườn của nội, bây giờ lớn tuổi tôi mới hiểu thú vui điền viên cây cảnh, cho nên cũng trồng trọt đủ thứ với diện tich nhỏ bé của cái sân trên gác. Lần xuất hiện cây mai đó, tôi thấy ba cứ đứng ngắm nhìn thật lâu, ba nói với nội là tuy cây mai tứ quý có hoa quanh năm cũng đẹp, nhưng lá nó trông "cứng" và hoa nhỏ, ba ưa mai Tết hơn ! Nội cười và nói khi nào có dịp nội sẽ trồng mai Tết, nhưng phải mất công canh ngày lặt lá , nội giờ lớn tuổi, lưng lại còng sẽ mõi, ba nói khi đó ba sẽ về lặt lá cho nội !
Qua ánh mắt vui vẻ đầm ấm của nội và ba, tôi chợt hiểu vì sao ba lại giành nuôi cả bốn đứa con dù ba còn rất trẻ, lại làm cho cơ quan của Mỹ, thế nhưng trong ba tôi thuần tuý là tâm hồn của một người con và người cha của một gia đình cổ điển Việt , ba cũng rất văn minh, giao tiếp, khiêu vũ , đánh tennis........ giao lưu với nhân viên, nhưng tới giờ đón tôi đi học ở đại học là ba chào mọi người để đi đón con gái , ba khéo canh giờ cho nên không bao giờ tôi phải chờ ba...Cũng như với nội, hàng tháng lương lảnh xong là ba bỏ bao thư tiền biếu nội, ngay chiều tối hôm đó ba dắt chị em tôi qua thăm và đưa tiền cho nội liền !
Ba tôi thích hoa màu vàng thật !! Tết năm nào ở đâu, nhà cũ Cao Thắng hay nhà sau này ở Phan đình Phùng thì cũng giống nhau , cứ mỗi lần Tết đến khoảng 20 âm lịch trở đi , mỗi khi đi làm về có dịp rảnh là ba tôi đi dạo một vòng những nơi có mai Tết ngắm và so sánh, chọn sẵn cây nào vừa ý để gần Tết mua về, mấy năm sau nầy vì không có chỗ trồng, nên ba tôi mua cả cây mai cắt gốc chưng hước trong cái bình hoa lớn để ở cửa sổ phòng khách , ba chọn những cành đầy nụ lớn nhỏ xen nhau, nụ mạnh mẽ cứng cáp mang về trước khi cắm vào bình ba còn thui gốc để cây chưng được lâu không rụng nụ, nhưng năm đó vì muốn cho nội trồng sau Tết cho nên ba tôi lại hy sinh mua chậu trồng mai, và mua nguyên một cây mai có rễ được bó đất kèm theo....
Cây mai năm đó ba chịu khó chọn , chăm sóc nên hoa rất to, thời đó ít có hoa mai nhiều cánh, cho nên sáng mồng một ba tôi thường nhìn cây mai xem coi có hoa nào nở trên 6 cánh ba rất vui , cho rằng điềm hên !! Hai bên cửa ra vào ba còn mua hai chậu cúc đại đoá màu vàng, ban ngày thì để trên nhà tối lại chịu khó mang xuống bếp có khoảng trống để phơi sương sau khi xịt nước tưới rất kỹ, ba tôi còn mua thêm cặp ớt nút kiểng, có năm là hai chậu tắc đầy trái vàng rực .......ba cứ ngắm nghía và tấm tắc nói không gì đẹp bằng màu vàng, màu vàng là màu của vua !! Có khi vui ba còn nói trong nhà có ba vua, vì ba tuổi Nhâm Tuất, má tuổi Nhâm Thân., em gái tôi là Nhâm Thìn !! Vì là vua nên không thể hai vua ở chung một nhà, nước không thể có hai vua Em gái tôi rắn mắc nói nó mới là vua lớn nhất vì nó là rồng, tôi chọc nó mới chỉ là Công chúa thôi vì nó là con vua, có lẻ vì thế mà nó hay bắt tôi nhường đủ thứ cho nó ....
Cuộc đời cứ thế êm đềm trôi , ba tôi chăm lo các con thật đầy đủ, càng lớn chị em tôi nhờ có ba nên rất thích không khí Tết, cũng háo hức theo ba đi xem chợ hoa, cho ý kiến chọn hoa, có năm chìu ý chị em tôi ba mua một cặp thược dược hồng hoặc cẩm tú cầu xanh tím, vì vốn dĩ tôi chỉ thích hoa hồng vàng và glaieul vàng thôi, nhưng duy nhất một điều là ba không bao giờ thiếu cành mai vàng to bằng cây mai nhỏ.........
Sáng mồng một chị em tôi thay quần áo mới theo ba qua nội sum họp " đại gia đình ", nội tôi rất đông con cháu, có cả chắt....Năm nào cũng như năm nào , mỗi lần đốt nhan trên bàn thờ tổ tiên và bàn thờ ông nội, ba tôi thường đứng ngắm nghía vuốt ve trầm trồ cặp lục bình tráng men sứ màu xanh có hoa văn hình bát tiên mà nội nói sản xuất từ đời vua Càn Long, thấy ba thích có lần nội nói cho ba mang về, nhưng ba chỉ cười và nói nhà phải có tủ thờ xưa cẩn sà cừ mới " đúng điệu", ngoài ra phải có bộ chân đèn và lư nhan bằng đồng nữa, mà nhà tôi toàn bộ bàn ghế và salon đều theo thời trang, nhưng riêng với tôi thì ba nói của nội là của chung ba không muốn lấy gì đem về, tuy thích nhưng ba sẽ tự tìm mua, khi nào về hưu ba rảnh mới có thể thực hiện được....
..........................................................
Mộng ước đó không thành do biến cố 30/4, nội mất năm 1971, căn nhà của nội đóng cửa không ai ở, khu vườn xanh tươi dần xơ xác vì không người chăm sóc, nhà trở thành ngôi nhà thờ tự, chiều chiều bác ba gái sang đốt nhang, bà nội không còn nên ba tôi buồn , mỗi lần Tết đến chị em tôi và ba không về nữa, hầu như không còn đi ngang qua,. Tôi ra trường Sư phạm năm 73 sữa soạn đi dạy, hai em trai học chương trình Pháp ở Les Lauriers là ngôi trường của bác ba cho thuê , ba tôi chuyển hai em qua chương trình Việt để thi vào Đại học cho dễ....vì thế không học ở đó nữa mãi cho tới ngày Sài gòn bị mất, năm 1978 vợ chồng bác tôi xuất cảnh đi Pháp, căn nhà nội có một sĩ quan CA vào chiếm dụng.....Cha con tôi không còn cũng như không muốn đi ngang qua khu vực kỹ niệm lẫn hạnh phúc xa xưa.....
Ba tôi vẫn tiếp tục đi làm ngay chỗ cũ, có điều đã đổi chủ thay tên, cuộc sống khó khăn, ba chiếc xe gắn máy " trùm mền " ba đi làm bằng xe đạp, ai cũng đem theo cơm trưa để ăn, nhưng ba tôi vẫn chịu khó đạp xe về ăn cơm với chị em tôi, lúc nầy tôi cũng xin chuyển về Sài gòn để phụ ba lo cho các em còn thất nghiệp, ba đi làm không lương chỉ có 1 số tiền trợ cấp ít oi, tiền trong Ngân Hàng mất hết !!..........Tôi phải nghĩ dạy làm nghề thủ công và dạy kèm tại nhà để lo cho gia đình.... Những năm đó đến Tết nhà không đầy hoa vàng như xưa, nhưng ba vẫn cố gắng có một cành mai cho ngày Tết, mấy cha con vẫn xúm lại sơn quét vôi nhà cho sáng sủa và " sát trùng "....
Thấm thoát gia đình tôi cố gắng vượt qua khó khăn cũng trên 10 năm, bất chợt một hôm sau Tết hơn 2 tháng, ba tôi đi làm về, vào nhà thay quần áo xong ba vui vẻ kể cho tôi nghe ba vừa tìm thấy một loại hoa vàng rất đẹp, rất sang , hoa nở từng chùm như phong lan Kim Điệp , vàng cả cây, đặc biệt khi hoa nở thì chỉ còn cành, lá rụng hết !!! Giọng ba thật vui vì tìm thấy được loại hoa mới màu vàng là màu ba yêu thích....Tôi hỏi hoa ở đâu ba cho biết nó được trồng trong sân nhà Đức Giám Mục Nguyễn văn Bình !! Nghe ba nói, tôi thấy lòng chùng lại, cái ngõ vào biệt thư kế nhà Tổng Giám Mục là nhà Tổng Giám Đốc hãng cũ của ba, ngày xưa hàng tuần ba đến đó chơi tennis và ăn cơm, bây giờ hàng ngày cực khổ hai buổi đạp xe qua đó chắc ba tôi buồn tủi lắm và thường nhìn những nơi cũ nhớ kỹ niệm xưa mới thấy cây hoa vàng đó !?...
Giọng ba tôi đang vui bỗng nhỏ lại, ba nói hoa tuy đẹp, nhưng ba " ghét " cây nầy vì ba để ý mỗi lần hoa nở là đúng dịp 30 tháng 4, mà ba thì quyết không ưa ngày nầy !! Tôi nghe mà thương ba chi lạ, phải đau khổ làm việc ngay môi trường cũ, nơi mà 1 thời ba tôi giữ chúc vụ cao, thà ba chịu cực trong một môi trường xa lạ, ba còn chịu dãi dầu mưa nắng qua lại trên con đường mà mình từng ung dung đi về bằng xe gắn máy hay taxi, cảnh cũ, người xưa không còn nữa, chỉ có sự mất mát, nhọc nhằn đang.đeo bám.!!..
Dù sao đi nữa màu sắc và vẻ đẹp của loại hoa mới này đã đem chút sinh khí vui vẻ cho ba tôi , hoa vàng nở suốt cả mùa hạ nóng bức, sắc hoa làm dịu mát những trưa hè mà ba tôi phải đạp xe đi về trên quãng đường khá xa, và tận trong thâm sâu tâm hồn, tôi thầm cám ơn loài hoa vàng mới mà cha con tôi chưa biết tên, tôi tò mò kiếm nhìn hoa lạ khi có dịp đi ngang và phải công nhận hoa đẹp thật, tôi muốn nói cám ơn hoa, và nói với ba con cũng yêu hoa nầy, nhưng mãi cho tới bây giờ ba tôi không còn nữa, tôi cũng chưa có dịp để nói điều nầy với ba tôi !!
Ba tôi mất thỉnh lình năm 1996, cứ hai tuần hai cô cháu lên thăm mộ và quét dọn.......Sau nầy tôi cũng không còn ở nhà Phan đình Phùng cũ nữa, giờ là đường Nguyễn đình Chiểu, tôi cũng thương căn nhà nầy nó từng chứng kiến tôi khóc lần đầu tiên khi bước vào nhà, thương nó vì cha con tôi đã sống ở đây trên 40 năm với biết bao thăng trầm buồn vui ! Tôi ít thăm mộ ba như trước vì chị em tôi đã dọn về sống rất gần nơi ba yên nghĩ, loại hoa vàng quý hiếm mà ba tôi "quảng cáo" bây giờ được ưa thích nên phổ biến , đi đâu cũng thấy hoa nở vàng rộ suốt mùa hè.....Một lần đi ngang chùa Xá Lợi tôi đã bảo cháu tôi dừng lại, trong sân chùa cũng có cây hoa vàng đang nở ...........Tôi chợt có ý nghĩ sẽ nhặt trái của hoa về lấy hạt trồng dưới chân mộ của ba tôi, loại Kim Điệp Lan này có thân mộc, cây to cao khi không có hoa nó sẽ cho bóng mát, mùa hè hoa vàng rộ nở ba tôi sẽ tha hồ ngắm mà không phải chạy xe đạp ngược xuôi ngó ngoái lại nhìn !
Cây đã trồng được 4 năm mà vẫn chưa có một lần ra hoa, bây giờ người ta lại ra thông báo sẽ di dời khu nghĩa trang này........Tôi tự hỏi hay là ba không thích hoa vàng nở nên khiến cây chẳng ra hoa ? Vì nó gắn liền với ngày 30 tháng tư mà ba tôi vốn "ghét", nhưng trong thâm tâm tôi vẫn thầm mong ba tôi sẽ được thoải mái nằm trong râm mát nhìn ngắm hoa vàng rực nở dưới chân mình, và khi hoa rụng sẽ có một thảm hoa vàng phủ kín sân "nhà" của ba........
Chẳng biết rõ thời gian chính xác ba sẽ còn ở đây bao lâu nữa rồi ba lại xa chị em tôi, nhưng tôi tin hoa vàng vẫn nở, ít nhất một lần trước khi ba lại ra di......
Ba ơi, hoa vàng vẫn nở phải không ba ?!............
Lúc đó tôi chỉ có hai chị em, khi dọn về trong ký ức tuổi thơ tôi nhớ căn nhà thật dễ thương và rất nên thơ, ba tôi đã mua hai cái nền nhà có chiều dài hơi sâu , căn nhà rộng bề ngang, khoảng sân phía trước chưa rào, ba tôi xới đất, mua hột giống củ cải trắng và cà rốt về trồng, ba tôi còn làm một cái chuồng lưới ở góc sân nuôi thỏ cho chị em tôi coi... Duy nhất ba tôi chỉ trồng một cây Dạ lý hương, cây lớn phát triển thành một bụi to, quanh năm trổ hoa từng chùm thơm ngào ngạt, nhất là về ban đêm, ai đi tìm nhà tôi chỉ cần hỏi "Nhà Cô Năm có bụi Dạ lý hương" mà không cần nói số nhà là có thể tìm ra thật dễ dàng , vì ba tôi thứ năm và trong xóm chỉ có nhà tôi là trồng hoa này .....
Khi em gái tôi vừa hai tuổi thì ba má tôi vui mừng cho hay hai chị em tôi sắp có "em trai" ! Điều này cũng dễ hiểu là ba má tôi không biết nhờ ai chỉ vẻ rành việc tính tuổi của ba mẹ để có thể quyết định sinh trai hay gái theo ý muốn, thời đó không có khoa học tính toán và cũng không siêu âm, nhưng qua kinh nghiệm hướng dẫn cho nhiều người thành công cho nên ba má tôi quyết định năm sau sẽ sinh em trai ! Má tôi còn vui mừng kể lại trong lúc ngủ nằm mộng thấy có một ông tiên mặc toàn trắng, cỡi con ngựa có cánh cũng màu trắng bay từ trên trời xuống, trên tay bế một bé trai và trao nó cho má tôi . Thế là ba má tôi rất vui sữa soạn thật chu đáo để đón em trai sắp ra đời, cây dạ lý hương và chuồng thỏ cũng như mảnh vườn nhỏ trồng củ cải được dẹp bỏ, có lẻ cho thoáng và phần vì từ khi ốm nghén em trai, má tôi bỗng nhiên không chịu nỗi mùi hoa dạ lý nữa và than ngộp , hàng xóm cũng nói bụi cây dạ lý rợp quá là chỗ dễ lôi kéo rắn lục trú ngụ vì rắn lục rất thích mùi hoa nầy !
Mảnh vườn nhỏ được san bằng , ba và cậu cùng nhau làm hàng rào cao bằng cây sơn trắng, cái sân bây giờ từ hàng ba được lót gạch bông trở ra tráng ciment, từ cửa nhà ra cổng hai bên xây rảnh để trồng cây và rảnh còn được xây vòng theo hàng rào, ba má tôi đặt mua những cây hoa hồng trắng và hồng phấn gốc từ Đà lạt của vườn cây cảnh đường Nguyễn Trải về trồng, họ bao tất cả từ cây tới đất và trồng trọt !! Chỉ trong một ngày nhà tôi không còn là căn nhà vườn Dạ lý hương mà nổi tiếng là căn nhà hoa hồng thơm bát ngát , hoa to và đẹp....hàng xóm rất " ngưỡng mộ" kéo tới xem và trầm trồ...........Má tôi lại tự nhiên thèm món ăn Tây, thế là chiều chiều sau giờ tan sở ba tôi dẫn cả nhà xuống Chợ Cũ ăn đồ Tây ròng rả, và theo ước muốn cũng như trong chiêm bao , cả hai quyết định khi nào em tôi sinh ra sẽ đặt tên Bữu Tài......Tôi còn nhỏ không hiểu ý nghĩa chỉ cảm thấy không thích mấy nhưng vui vì sắp có em trai, chắc nó sẽ hiền và không mè nheo nhỏng nhẻo như em gái kế của tôi....Em trai tôi được sinh ra trong sự vui mừng chào đón cuả nội và ngoại, ngoại tìm bà vú dắt từ dưới quê lên và cả nhà kéo ra ngồi chờ ở nhà bảo sanh....
Ở góc sân sát cạnh nhà hàng xóm , ba tôi xây một cái bồn trồng cây vú sữa hột gà, một giống vú sữa mới mà ba má tôi có được nhờ người quen biếu cho khi đi Xiêm về, kế bên gốc vú sữa là cây sơ ri cũng do bác Mẫn làm cùng sở đem từ vườn Gò Công lên cho....Cây vú sữa và cây sơ ri lớn rất nhanh, khi em trai thôi nôi biết đi thì ba tôi lại dẹp hoa hồng , vì cây hồng không quen khí hậu và không rành chăm sóc cho nên cây ốm và mọc cao thật cao cắt bớt đi lại trụi lủi ít hoa, nhưng lo nhất là sợ em tôi té nhào vào cây có gai , thế là dẹp bỏ hoa hồng, thay vào những bụi cây huệ đất và một chậu to giữa sân : cây sứ cùi màu hồng !! Và hai năm sau nữa em trai thứ hai ra đời theo đúng ước muốn tiêu chuẩn : hai gái và hai trai của ba má tôi, em trai thứ hai được đặt tên Tâm, Bữu Tâm, có Tài thì phải có Tâm phải chăng ước muốn muôn đời của tất cả các bậc cha mẹ là như vậy ? Sau nầy lớn lên khi hiểu ý chữ Bữu tôi nói đùa ba má tôi muốn có cả quan võ lẫn quan văn !! Vì ông Tiên trong mơ của má tôi mặc đồ trắng cỡi ngựa mang kiếm !
Khi ba má tôi xa nhau, chị em tôi sống với ba, căn nhà bán đi, nhà tôi chỉ kịp ăn lượt " trái chiến đầu mùa" ngon ngọt của cây vú sữa, còn cây sơ ri vì núp dưới bóng cây vú sữa chỉ ra trái một lần và Tài còn bé hái cho nên không có trái nữa . Chị em tôi khóc rất nhiều khi dọn về căn nhà nhỏ bằng phân nửa nhà cũ lại không có sân, nhưng rất gần đường và gần chợ, tôi đã mười tuổi và chuẩn bị thi vô Gia Long, Tâm còn nhỏ , hãy còn ngậm nấm vú đòi mẹ .....
Tuổi nhỏ cũng mau quên và dễ hoà đồng, tôi vẫn buồn nhớ về ngôi nhà cũ thuở còn hạnh phúc xưa, nhớ tất cả cây cảnh và bạn bè xóm cũ...,,,.Căn nhà nầy khi về, sân nhỏ cho nên ba tôi chỉ chở theo cây sứ cùi , tội nghiệp vì không đủ nắng và Tâm cứ ngồi tựa dưới gốc cây , khi cây có hoa thích quá trên cao không hái được, nó cứ nắm gốc cây mà rung cho hoa rụng thế là "long gốc" cây chết dần..... Thay vào cây hoa sứ , Tết năm đó ba tôi trồng cây mai vàng, ba rất chịu khó chăm sóc, cây không lớn bằng cây sứ cũ lại mảnh mai cho nên Tâm không phá nữa, tuy nhiên khg có nắng và chật chội , cây cũng ít hoa , vàng lá xơ xác rồi chết dần, ba tôi cũng dẹp luôn và chỉ trồng hai chậu hoa cảnh hai bên cột cửa rào.
*****
Mỗi cuối tuần chiều thứ bảy ba tôi thường dắt bốn chị em về Tân Định thăm bà nội, từ ngày ông nội mất đi , bà nội chỉ ở quạnh hiu một mình, tuy gần gia đình bác ba giàu có, nhưng nội rất thương cha con tôi mỗi lần cha con tôi qua thăm nội vui lắm có lẻ ba tôi là con trai út, lại lận đận tình duyên, một thân đàn ông còn trẻ lại cương quyết giành nuôi bốn đứa con, lớn nhất chỉ có chín tuổi và nhỏ nhất có hai tuổi còn khóc nhớ mẹ ....
Nhà nội cất theo kiểu xưa, bàn ghế, bàn thờ, bình hoa....toàn đồ cổ, chân bộ ván gõ, bộ bàn ghế đểu có chạm trổ đầu lân, đầu rồng, lúc nhỏ tôi rất sợ, thường co chân không dám thò chân xuống đất sợ đụng những cái mồm đang nhe nanh kia, dù ba tôi nói đó là hình gỗ giả . Sân nhà nội sâu và dài, từ cổng vào nhà được lót gạch Tàu đỏ au phía bên cạnh sân, đối diện với cửa sổ sát cổng rào là ngôi mã đá ong lâu đời, có lẻ xưa lắm, chỉ thấy bốn trụ đá ong đỏ nhỏ nhô lên , phía trên sát hàng rào là cái bia cũng bằng đá ong lổ chổ không có tên tuổi.,.....nếu không biết và không nói chị em tôi cứ nghĩ dây là khu vườn xưa có đá ong, hai bác và ba tôi thường khuyên nội bốc mộ đi, nội tôi chỉ cười và nói : " Cái "Song hồn" đó mình cúng kiến đàng hoàng cho người ta như một người thân thì họ phù hộ cho gia đình chứ có sao đâu, bốc lên đưa vô chùa thì cũng không biết có ai tới thăm nom không ? Ở đây chờ coi có thân nhân nào đến tìm...." Nội và mọi người đều gọi ngôi mã lạng xưa là " Song hồn" vì đó là ngôi mã kép, nghe chừng của một cặp vợ chồng quan xưa
Ban đầu chị em tôi nghe nói sờ sợ, nhưng nội trồng kế bên mã và trên mộ một số chậu đủ thứ cây trái cho nên dần dà chị em tôi mến khu vườn nhỏ nầy vì nhờ nó tôi đở nhớ cái sân nhà cũ . Sát ngoài cổng là cây mãng cầu dai và cây trang trắng, hoa tuy nhỏ không bằng bụi trang đỏ của Ông Tư "đồng hồ" nhà cũ, nhưng có bông quanh năm lại rất thơm, nội nói giống quý, và cứ mồng một hay rằm nếu bận không đi chợ, nội cắt vài cành đẹp để chưng bàn thờ, chen bên cạnh là bụi lá dứa, còn cả dây khoai mỡ lá giống lá trầu nhưng xanh to và mượt mà bóng như bôi mỡ cũng phát triển cho cũ to, nội vẫn đào lên nấu canh chay ....Còn lại nào gừng , xã, ớt sừng, ớt hiểm., cây tắc, cây tần dày lá uống ho., lẻ bạn , rau má bò lềnh khênh.......Nội có tay trồng và yêu cây cảnh cho nên có lần đi ngoài đường thấy cây mai tứ quý ai vứt đi còn rễ nhưng còi cọc, nội lại mang về trồng, chăm sóc và " làm đẹp" thêm khu vườn nho nhỏ nhờ cây xanh tốt trổ hoa vàng cả bốn mùa, hoa đầy cây, có xen những hạt trái chín đỏ và đen trông thật vui mắt......
Sau nầy tôi mới biết ba tôi rất thích hoa màu vàng, nhất là hoa mai , mỗi lần qua thăm nội sau vài ba câu chuyện chị em tôi theo ba ra ngắm nghía khu vườn nầy, và nội cũng theo ra giải thích, vui vì con cháu cũng ưa khu vườn của nội, bây giờ lớn tuổi tôi mới hiểu thú vui điền viên cây cảnh, cho nên cũng trồng trọt đủ thứ với diện tich nhỏ bé của cái sân trên gác. Lần xuất hiện cây mai đó, tôi thấy ba cứ đứng ngắm nhìn thật lâu, ba nói với nội là tuy cây mai tứ quý có hoa quanh năm cũng đẹp, nhưng lá nó trông "cứng" và hoa nhỏ, ba ưa mai Tết hơn ! Nội cười và nói khi nào có dịp nội sẽ trồng mai Tết, nhưng phải mất công canh ngày lặt lá , nội giờ lớn tuổi, lưng lại còng sẽ mõi, ba nói khi đó ba sẽ về lặt lá cho nội !
Qua ánh mắt vui vẻ đầm ấm của nội và ba, tôi chợt hiểu vì sao ba lại giành nuôi cả bốn đứa con dù ba còn rất trẻ, lại làm cho cơ quan của Mỹ, thế nhưng trong ba tôi thuần tuý là tâm hồn của một người con và người cha của một gia đình cổ điển Việt , ba cũng rất văn minh, giao tiếp, khiêu vũ , đánh tennis........ giao lưu với nhân viên, nhưng tới giờ đón tôi đi học ở đại học là ba chào mọi người để đi đón con gái , ba khéo canh giờ cho nên không bao giờ tôi phải chờ ba...Cũng như với nội, hàng tháng lương lảnh xong là ba bỏ bao thư tiền biếu nội, ngay chiều tối hôm đó ba dắt chị em tôi qua thăm và đưa tiền cho nội liền !
Ba tôi thích hoa màu vàng thật !! Tết năm nào ở đâu, nhà cũ Cao Thắng hay nhà sau này ở Phan đình Phùng thì cũng giống nhau , cứ mỗi lần Tết đến khoảng 20 âm lịch trở đi , mỗi khi đi làm về có dịp rảnh là ba tôi đi dạo một vòng những nơi có mai Tết ngắm và so sánh, chọn sẵn cây nào vừa ý để gần Tết mua về, mấy năm sau nầy vì không có chỗ trồng, nên ba tôi mua cả cây mai cắt gốc chưng hước trong cái bình hoa lớn để ở cửa sổ phòng khách , ba chọn những cành đầy nụ lớn nhỏ xen nhau, nụ mạnh mẽ cứng cáp mang về trước khi cắm vào bình ba còn thui gốc để cây chưng được lâu không rụng nụ, nhưng năm đó vì muốn cho nội trồng sau Tết cho nên ba tôi lại hy sinh mua chậu trồng mai, và mua nguyên một cây mai có rễ được bó đất kèm theo....
Cây mai năm đó ba chịu khó chọn , chăm sóc nên hoa rất to, thời đó ít có hoa mai nhiều cánh, cho nên sáng mồng một ba tôi thường nhìn cây mai xem coi có hoa nào nở trên 6 cánh ba rất vui , cho rằng điềm hên !! Hai bên cửa ra vào ba còn mua hai chậu cúc đại đoá màu vàng, ban ngày thì để trên nhà tối lại chịu khó mang xuống bếp có khoảng trống để phơi sương sau khi xịt nước tưới rất kỹ, ba tôi còn mua thêm cặp ớt nút kiểng, có năm là hai chậu tắc đầy trái vàng rực .......ba cứ ngắm nghía và tấm tắc nói không gì đẹp bằng màu vàng, màu vàng là màu của vua !! Có khi vui ba còn nói trong nhà có ba vua, vì ba tuổi Nhâm Tuất, má tuổi Nhâm Thân., em gái tôi là Nhâm Thìn !! Vì là vua nên không thể hai vua ở chung một nhà, nước không thể có hai vua Em gái tôi rắn mắc nói nó mới là vua lớn nhất vì nó là rồng, tôi chọc nó mới chỉ là Công chúa thôi vì nó là con vua, có lẻ vì thế mà nó hay bắt tôi nhường đủ thứ cho nó ....
Cuộc đời cứ thế êm đềm trôi , ba tôi chăm lo các con thật đầy đủ, càng lớn chị em tôi nhờ có ba nên rất thích không khí Tết, cũng háo hức theo ba đi xem chợ hoa, cho ý kiến chọn hoa, có năm chìu ý chị em tôi ba mua một cặp thược dược hồng hoặc cẩm tú cầu xanh tím, vì vốn dĩ tôi chỉ thích hoa hồng vàng và glaieul vàng thôi, nhưng duy nhất một điều là ba không bao giờ thiếu cành mai vàng to bằng cây mai nhỏ.........
Sáng mồng một chị em tôi thay quần áo mới theo ba qua nội sum họp " đại gia đình ", nội tôi rất đông con cháu, có cả chắt....Năm nào cũng như năm nào , mỗi lần đốt nhan trên bàn thờ tổ tiên và bàn thờ ông nội, ba tôi thường đứng ngắm nghía vuốt ve trầm trồ cặp lục bình tráng men sứ màu xanh có hoa văn hình bát tiên mà nội nói sản xuất từ đời vua Càn Long, thấy ba thích có lần nội nói cho ba mang về, nhưng ba chỉ cười và nói nhà phải có tủ thờ xưa cẩn sà cừ mới " đúng điệu", ngoài ra phải có bộ chân đèn và lư nhan bằng đồng nữa, mà nhà tôi toàn bộ bàn ghế và salon đều theo thời trang, nhưng riêng với tôi thì ba nói của nội là của chung ba không muốn lấy gì đem về, tuy thích nhưng ba sẽ tự tìm mua, khi nào về hưu ba rảnh mới có thể thực hiện được....
..........................................................
Mộng ước đó không thành do biến cố 30/4, nội mất năm 1971, căn nhà của nội đóng cửa không ai ở, khu vườn xanh tươi dần xơ xác vì không người chăm sóc, nhà trở thành ngôi nhà thờ tự, chiều chiều bác ba gái sang đốt nhang, bà nội không còn nên ba tôi buồn , mỗi lần Tết đến chị em tôi và ba không về nữa, hầu như không còn đi ngang qua,. Tôi ra trường Sư phạm năm 73 sữa soạn đi dạy, hai em trai học chương trình Pháp ở Les Lauriers là ngôi trường của bác ba cho thuê , ba tôi chuyển hai em qua chương trình Việt để thi vào Đại học cho dễ....vì thế không học ở đó nữa mãi cho tới ngày Sài gòn bị mất, năm 1978 vợ chồng bác tôi xuất cảnh đi Pháp, căn nhà nội có một sĩ quan CA vào chiếm dụng.....Cha con tôi không còn cũng như không muốn đi ngang qua khu vực kỹ niệm lẫn hạnh phúc xa xưa.....
Ba tôi vẫn tiếp tục đi làm ngay chỗ cũ, có điều đã đổi chủ thay tên, cuộc sống khó khăn, ba chiếc xe gắn máy " trùm mền " ba đi làm bằng xe đạp, ai cũng đem theo cơm trưa để ăn, nhưng ba tôi vẫn chịu khó đạp xe về ăn cơm với chị em tôi, lúc nầy tôi cũng xin chuyển về Sài gòn để phụ ba lo cho các em còn thất nghiệp, ba đi làm không lương chỉ có 1 số tiền trợ cấp ít oi, tiền trong Ngân Hàng mất hết !!..........Tôi phải nghĩ dạy làm nghề thủ công và dạy kèm tại nhà để lo cho gia đình.... Những năm đó đến Tết nhà không đầy hoa vàng như xưa, nhưng ba vẫn cố gắng có một cành mai cho ngày Tết, mấy cha con vẫn xúm lại sơn quét vôi nhà cho sáng sủa và " sát trùng "....
Thấm thoát gia đình tôi cố gắng vượt qua khó khăn cũng trên 10 năm, bất chợt một hôm sau Tết hơn 2 tháng, ba tôi đi làm về, vào nhà thay quần áo xong ba vui vẻ kể cho tôi nghe ba vừa tìm thấy một loại hoa vàng rất đẹp, rất sang , hoa nở từng chùm như phong lan Kim Điệp , vàng cả cây, đặc biệt khi hoa nở thì chỉ còn cành, lá rụng hết !!! Giọng ba thật vui vì tìm thấy được loại hoa mới màu vàng là màu ba yêu thích....Tôi hỏi hoa ở đâu ba cho biết nó được trồng trong sân nhà Đức Giám Mục Nguyễn văn Bình !! Nghe ba nói, tôi thấy lòng chùng lại, cái ngõ vào biệt thư kế nhà Tổng Giám Mục là nhà Tổng Giám Đốc hãng cũ của ba, ngày xưa hàng tuần ba đến đó chơi tennis và ăn cơm, bây giờ hàng ngày cực khổ hai buổi đạp xe qua đó chắc ba tôi buồn tủi lắm và thường nhìn những nơi cũ nhớ kỹ niệm xưa mới thấy cây hoa vàng đó !?...
Giọng ba tôi đang vui bỗng nhỏ lại, ba nói hoa tuy đẹp, nhưng ba " ghét " cây nầy vì ba để ý mỗi lần hoa nở là đúng dịp 30 tháng 4, mà ba thì quyết không ưa ngày nầy !! Tôi nghe mà thương ba chi lạ, phải đau khổ làm việc ngay môi trường cũ, nơi mà 1 thời ba tôi giữ chúc vụ cao, thà ba chịu cực trong một môi trường xa lạ, ba còn chịu dãi dầu mưa nắng qua lại trên con đường mà mình từng ung dung đi về bằng xe gắn máy hay taxi, cảnh cũ, người xưa không còn nữa, chỉ có sự mất mát, nhọc nhằn đang.đeo bám.!!..
Dù sao đi nữa màu sắc và vẻ đẹp của loại hoa mới này đã đem chút sinh khí vui vẻ cho ba tôi , hoa vàng nở suốt cả mùa hạ nóng bức, sắc hoa làm dịu mát những trưa hè mà ba tôi phải đạp xe đi về trên quãng đường khá xa, và tận trong thâm sâu tâm hồn, tôi thầm cám ơn loài hoa vàng mới mà cha con tôi chưa biết tên, tôi tò mò kiếm nhìn hoa lạ khi có dịp đi ngang và phải công nhận hoa đẹp thật, tôi muốn nói cám ơn hoa, và nói với ba con cũng yêu hoa nầy, nhưng mãi cho tới bây giờ ba tôi không còn nữa, tôi cũng chưa có dịp để nói điều nầy với ba tôi !!
Ba tôi mất thỉnh lình năm 1996, cứ hai tuần hai cô cháu lên thăm mộ và quét dọn.......Sau nầy tôi cũng không còn ở nhà Phan đình Phùng cũ nữa, giờ là đường Nguyễn đình Chiểu, tôi cũng thương căn nhà nầy nó từng chứng kiến tôi khóc lần đầu tiên khi bước vào nhà, thương nó vì cha con tôi đã sống ở đây trên 40 năm với biết bao thăng trầm buồn vui ! Tôi ít thăm mộ ba như trước vì chị em tôi đã dọn về sống rất gần nơi ba yên nghĩ, loại hoa vàng quý hiếm mà ba tôi "quảng cáo" bây giờ được ưa thích nên phổ biến , đi đâu cũng thấy hoa nở vàng rộ suốt mùa hè.....Một lần đi ngang chùa Xá Lợi tôi đã bảo cháu tôi dừng lại, trong sân chùa cũng có cây hoa vàng đang nở ...........Tôi chợt có ý nghĩ sẽ nhặt trái của hoa về lấy hạt trồng dưới chân mộ của ba tôi, loại Kim Điệp Lan này có thân mộc, cây to cao khi không có hoa nó sẽ cho bóng mát, mùa hè hoa vàng rộ nở ba tôi sẽ tha hồ ngắm mà không phải chạy xe đạp ngược xuôi ngó ngoái lại nhìn !
Cây đã trồng được 4 năm mà vẫn chưa có một lần ra hoa, bây giờ người ta lại ra thông báo sẽ di dời khu nghĩa trang này........Tôi tự hỏi hay là ba không thích hoa vàng nở nên khiến cây chẳng ra hoa ? Vì nó gắn liền với ngày 30 tháng tư mà ba tôi vốn "ghét", nhưng trong thâm tâm tôi vẫn thầm mong ba tôi sẽ được thoải mái nằm trong râm mát nhìn ngắm hoa vàng rực nở dưới chân mình, và khi hoa rụng sẽ có một thảm hoa vàng phủ kín sân "nhà" của ba........
Chẳng biết rõ thời gian chính xác ba sẽ còn ở đây bao lâu nữa rồi ba lại xa chị em tôi, nhưng tôi tin hoa vàng vẫn nở, ít nhất một lần trước khi ba lại ra di......
Ba ơi, hoa vàng vẫn nở phải không ba ?!............
NM Phan thị Ngọc Diệp
